Artikelen door Stichting Chinese Yang Sheng

Chinese Gynaecologie

28 mei 2022 in /door

Chinese gynaecologie is een populair thema binnen de Chinese geneeskunde.  Simpelweg omdat we daarin veel te bieden hebben.  We zien dan ook steeds vaker dat Chinees geneeskundige praktijken zich specifiek gaan richten op vrouwenproblematiek.  Eén van de koplopers en topexperts binnen dit veld is Martine Cornelissen.  Je kunt Martine en haar team vinden op de Sumatrakade in Amsterdam met hun praktijk Zi Yuan Ting.  Zij zijn specifiek gespecialiseerd in gynaecologie en fertiliteitsproblematiek.  Met name door middel van acupunctuur en kruidengeneeskunde helpen zij vrouwen op weg naar een betere gezondheid of een vlottere zwangerschap.  Veel leesplezier.

 

INTERVIEW Martine Cornelissen

Mijn naam is Martine Cornelissen en ik ben gepassioneerd door Chinese geneeskunde in al zijn aspecten.  Niet alleen wat er fysiek gebeurt bij patiënten, maar ook wat het mentale, emotionele en spirituele aspect betreft.  Reeds vanaf mijn 10e levensjaar had ik veel interesse in Oosterse culturen en filosofieën. Ik las alles wat los en vast zat over dat onderwerp. Inmiddels is de Chinese Geneeskunde een integraal deel van mijn leven geworden: ik heb een praktijk in Amsterdam, ik geef les over Traditioneel Chinese Gynaecologie, ik spreek erover op congressen en ook thuis zitten we ’s ochtends aan de kippensoep.  Na de middelbare kunstopleiding ben ik Sinologie gaan studeren aan de Rijksuniversiteit in Gent.  Daarna ben ik met een beurs naar China vertrokken om Chinese taal en cultuur te studeren.  Na mijn studie werkte ik voor een Zwitsers marketingbedrijf in Shanghai en tijdens mijn 2e jaar daar kwam ik terecht bij een 87 jarige arts – een acupuncturist uit een lange familietraditie –  dokter Yang.  “Ik was zelf bij hem onder behandeling en toen ik daar zo in zijn kleine zit/slaap/behandelkamertje zat met al die moxa luchten om me heen, wist ik: dit is wat ik wil gaan doen.  Het voelde zo thuis.”  Eenmaal terug in België ben ik Chinese geneeskunde gaan studeren.  Al vrij snel merkte ik dat ik niet echt geïnteresseerd was in het behandelen van pijnlijke ellebogen en stijve nekken.   Het was vooral dat interne stuk wat me zo boeide.  Omdat ik Chinees spreek was het voor mij heel makkelijk om in de zomermaanden naar China te gaan en stage te lopen.   Ik weet nog goed dat ik na het eerste jaar acupunctuur stage wilde lopen op de gynaecologie-afdeling in Shanghai en toen de arts me vroeg: “Heb je kruiden gestudeerd?” en ik nee moest antwoorden vertelde hij me dat ik daar dan niks kon doen.  Zo ben ik meteen na mijn acupunctuur kruiden gaan studeren.

 

Waar heb je die studie gedaan?

Eerst bij Qing Bai.  Tussendoor zat ik vaak in China omdat ik op de gynaecologie-afdelingen in verschillende ziekenhuizen wilde meelopen, oa in Beijing in Dong Zhi Men, in Qingdao in het Traditional Chinese Medicine Hospital, in Shanghai in het People’s First Hospital en tenslotte bij Shandong University of TCM in Jinan. Daar heb ik het meest geleerd van mijn lerares Dr. Li Xiu-zhen. Ik studeer graag, dus daarna ben ik een 2 jarige opleiding gynaecologie gaan volgen in Duitsland bij Dr. Yuning Wu, zij was het hoofd van de gynaecologie afdeling in Beijing.   Vervolgens ben ik naar Engeland gegaan om daar een gynaecologie opleiding te volgen die met name op kruiden gericht was.  Ik ben hier in Amsterdam begonnen met 1 behandelkamer maar geleidelijk aan werd de praktijk groter en kwamen er freelancers bij.  Momenteel hebben we Yvonne van Buijten, Ineke van der Ham en Gwen Soesman.  Sinds kort is daar ook Ursula van Tienen bij gekomen.  In totaal 5 vrouwen hier in onze praktijk.  Er is veel contact en intervisie , dat was een van de redenen dat ik naar deze praktijk wilde uitbreiden. Omdat het onderlinge overleg erg leuk en leerzaam is.

 

Merk je daar een positieve invloed van op de kwaliteit van je praktijk?

Toch wel, ik weet niet of het noodzakelijk is maar het is wel heel fijn.  Zelf ben ik een grote TCM-nerd die het fijn vind om na mijn uren ook thuis nog verder in de boeken te zitten.  Als ik iets niet weet, dan ga ik het zoeken.  Ik houd niet van trucjes, dit punt voor dat want het lost dat op.  Ik wil weten wat er nu echt aan de hand is, hoe zit het patroon in elkaar.  Als je het mechanisme begrijpt, waar het is misgelopen, dan kun je gaan bedenken wat je eraan wil doen.  Dat soort dingen worden heel vaak besproken tijdens zo’n intervisie.  Daarbij komt er inbreng vanuit verschillende visies en dat houdt je scherp.  Het is voor de klant ook erg fijn als je er eens niet bent dat er altijd iemand is die het van je overneemt.  Op die manier kunnen patiënten altijd terecht en dat geeft een veilig gevoel.

 

 

Eerder vertelde je ons het verhaal van de dokter in Shanghai die zei dat je eerst maar kruiden moest gaan doen vooraleer je met gynaecologie kon beginnen.  Kun je uitleggen waarom dat zo is?

Ik werk veel met vrouwen en vrouwen zijn van nature bloedwezens.  Het hele aspect van bloed pathologieën, zoals bloedleegte of stase,  is dus een belangrijke factor.  Dat gaat meestal veel sneller als je daar kruiden voor hebt.  Bloed voeden kun je natuurlijk ook met acupunctuur, bv. stel dat je spijsvertering niet goed werkt, waardoor iemand de essentie van de voeding niet opneemt en daardoor een tekort aan bloedenergie opbouwt.  Dat kun je met acupunctuur heel goed oplossen omdat je het maag / milt systeem kunt reguleren.

Acupunctuur is goed om het systeem af te stellen en te reguleren

maar als dat systeem onvoldoende substantie heeft dan heb je toch kruiden nodig.

Als de spijsvertering gewoon optimaal werkt en ondanks dat zijn er toch substantieel tekorten dan zou je kunnen zeggen dat voeding dat oplost maar naar mijn mening is voeding meer om iemand gezond te houden.  Hoe meer afwijkend de gezondheid is, hoe meer je de voeding moet uitbreiden en dat zijn de kruiden.  Hoe ernstiger de ziekte, hoe sterker de kruiden.  Bv. bij bloedstase, met acupunctuur kun je het bloed bewegen door de qi te bewegen. Maar als er echt harde accumulaties zijn, bv. endometriose, vleesbomen of verklevingen; dan heb je bloedbrekende kruiden nodig.  Acupunctuur alleen zal dat niet oplossen. Daarbij wil ik graag vermelden dat dat veel mensen denken dat met name de tonificerende formules belangrijk zijn, maar dat geloof ik zeer zeker niet.  In onze Westerse wereld hebben juist veel patiënten baat bij formules die eerst de excessen, zoals bv stagnatie of hitte, oplossen.  Eénmaal de energie dan weer beter doorstroomt, zie je vaak dat de deficiënties veel makkelijker op te lossen zijn want het systeem werkt weer.  Dat wordt vaak onderschat.  De kracht van kruiden.  Soms kun je best lang bezig zijn met acupunctuur terwijl je het met één of twee kruidenformules zo hebt opgelost.

 

Wat is precies een kruidenformule?

Typerend aan de Chinese fytotherapie is dat je nooit gebruik maakt van enkelvoudige kruiden net vanwege het holistische aspect.  Zo ook spreken we niet over een lever of een maag maar over de interactie tussen die organen, we kijken naar de hele persoon.  Zo kijken we ook naar de werking van kruiden.  Kruid A heeft bv. een bepaalde werking maar kruid B heeft een andere werking, als je die dan samenvoegt dan heb je niet 1+1=2 maar =3, het principe van synergie.  Bepaalde kenmerken activeren elkaar waar-door je nog extra effect krijgt.  Je kunt dus niet zomaar een kruid weglaten uit een formule want dan verander je dus de hele formule.  Soms voegt men ook kruiden toe om de formule beter opneembaar te maken of om toxische aspecten weg te nemen.

 

Jullie praktijk is gericht op vrouwen – kan men hier als man ook terecht?

Op onze voordeur staat inderdaad “voor vrouwen” omdat onze specialisatie gynaecologie is, dat wil echter niet zeggen dat ik geen mannen zie. Ook mannen kunnen hier terecht met met allerlei klachten. Zo hebben we hier mannen met andrologische klachten zoals verminderde zaadkwaliteit of prostaatklachten, maar ook mannen met andere klachten zoals bv Meniere, of slaapproblemen etc. We zien hier dus ook wel mensen voor hoofdpijn of rugpijn maar 90% van onze patiënten komt hier toch voor de gynaecologie. Dat is wel fijn.  Op het moment dat je een keuze maakt voor specialisatie dan kun je daar ook echt goed in worden.

 

Als je het hebt over gynaecologie, wat voor klachten behandelen jullie zoal?

Een breed scala aan gynaecologische klachten, bv menstruatie-klachten, of vrouwen met vaginale klachten, of fertiliteitsproblematiek. Heel divers. Dat Chinese Geneeskunde kan helpen bij dit soort ‘interne’ klachten wordt gelukkig steeds bekender.  Er komen hier inmiddels ook jonge meiden die op hun 15e door hun moeder hiernaartoe gestuurd worden omdat ze dermate pijnlijke of hevige menstruaties hebben.  Dat vind ik echt heel mooi.   Dan kun je vanaf het begin van zo’n menstruele cyclus inspelen opdat die goed geregeld is.  Daarmee voorkom je later een hoop mogelijke problemen.

Bij menstruele klachten kun je denken aan pijnlijke menstruatie, te veel bloedverlies of juist geen cyclus: amenorroe.  Daarnaast heb je dan de menopauzeklachten zoals opvliegers, niet slapen of heel wiebelige emoties. We zien hier in de praktijk veel koppels met een kinderwens.  De oorzaak van het niet zwanger worden kan uiteraard heel verschillend zijn.  Dat kan oa. bij de man liggen, bv. door te lage zaadkwaliteit of kwantiteit.  Westers gezien kun je daar weinig mee, maar Chinees gezien dus wel.  Als je daarvoor kruiden geeft, dan zie je na 3 maanden een duidelijk effect.  Een groeiende groep patiënten binnen het infertiliteitsdeel zijn de vrouwen met de habituele miskramen. Bij fertiliteit denken we vaak aan zwanger worden, maar je moet ook zwanger blijven.  De Chinese geneeskunde haalt hier echt heel veel succes mee.  Verder zien we bv regelmatig vrouwen met premenstruele klachten zoals pijnlijke borsten of migraine.

 

Laat ons over één ding duidelijk zijn: menstruatie hoort niet pijnlijk te zijn,

het is deel van de vrouwelijke fysiologie, het is zo natuurlijk als eb en vloed. 

Pijn en ongemak bij de menstruatie beschouwt men in het westen vaak als een normaal gegeven, maar dat is dus niet zo!

 

PCOS en menopauze zijn toch vaak hormonale klachten , op welke manier werkt acupunctuur of kruiden op het hormonale systeem?

Chinezen hebben het inderdaad niet over hormonen maar waar de Chinezen het wel over hebben zijn de extra meridianen.  Met name de Ren Mai, Chong Mai en Du Mai.  Dat zijn degene die binnen ons Chinese denken de verbinding leggen tussen baarmoeder (incl. eierstokken en eileiders), de nier energie, het hart en de hersenen.  Als je die verbindingen bekijkt dan komt dat enigszins overeen met de HPO-as in het Westerse denken.  Hypofyse, hypothalamus en pituitairy as.  Als je kijkt naar de functies die horen bij de extra meridianen, dan gaan ze allemaal over het reguleren van hormonale klachten of het hormoonsysteem.  Ren Mai werkt bv. heel goed in bij zwangerschap, vergroeiingen zoals myomen, … maw. gynaecologische klachten. In het Westen zegt men hormonale klachten, vanuit Chinese optiek heeft men het dus over de extra meridianen.  Daar kun je zowel met acupunctuur als met kruiden op inwerken.

 

Is het extra meridianen systeem dan vergelijkbaar met het hormonale stelsel?

Ja, maar er is één heel groot, cruciaal verschil en dat is dat wij niet geïsoleerd denken.  Je kijkt naar het groter geheel en naar de verbindingen.  Dat is ook de grootste kracht van Chinese geneeskunde.  Wij gaan dus niet met onze microscoop inzoomen op de baarmoeder als iemand niet zwanger raakt, maar we kijken naar welke verbindingen te maken hebben met de baarmoeder en op welke manier loopt het spaak?  Hoe komt het dat er te weinig energie zit of materie, bloed of yin enz… of komt het net omdat die verbindingen geblokkeerd zijn? Bv. bij habituele miskramen zie je vaak dat er een bloedleegte is.  Gebrek aan bloed-energie. Dan kun je wel focussen op de baarmoeder maar het zijn hart- en lever-energie die via de Chong Mai die baarmoeder van bloed voorzien. Ook kan er bloedstase zijn maar de oorzaak van die stase hoeft zich niet noodzakelijk in de baarmoeder te zijn. Er kan koude of hitte zijn in de meridianen waardoor de circulatie niet op orde is.

 

 

Je kijkt dus naar hoe het gehele systeem en hoe het proces in elkaar zit en zoekt daarin de oorzaak – is dat Westers gezien dan zo verschillend?

Westers gezien zoeken ze ook naar oorzaken maar voor mij stopt de vraag te vroeg in het Westerse denken.  Bv. als iemand komt met endometriose heeft men daar Westers gezien geen antwoord op, waarom die endometriose zich ontwikkeld heeft.  Dus bij menstruatiepijnen komt een westers arts soms tot de conclusie dat de oorzaak bij endometriose ligt, maar daar stopt de vraagstelling dan. De reden voor het ontstaan van de endometriose wordt niet beantwoord. De vervolgvraag is veel interessanter: hoe komt iemand aan die bloedstase? Is dat vanwege koude of hitte die het bloed doet indikken? Is er slijm waardoor het bloed niet goed stroomt? TCM gaat dus verder. Eigenlijk ga je verder tot je het hele patroon ontrafeld hebt,  tot je het hele mechanisme begrijpt, want je kunt pas behandelen als je het gehele mechanisme begrijpt. Je kan de endometriose-laesies of chocoladecysten wegsnijden, maar het komt steeds weer terug, omdat je de onderliggende oorzaak niet aangepakt hebt. Let wel: de Westerse Geneeskunde heeft zeker ook veel te bieden. Diagnostische middelen als echoscopie, MRI, hormoononderzoek etc kunnen ons vaak extra informatie geven, die je meeneemt in je energetische diagnose. Mijn diagnose is dan ook pas af als ik het mechanisme kan uitleggen hoe iemand in die situatie is beland. Dat betekent niet dat eens ik gediagnosticeerd heb dat ik niet meer hoef verder te denken. Je mag ervan uitgaan dat wanneer je behandelt er ook effect is. Het volgende consult is dus sowieso weer anders. Er zijn dingen opgelost en je komt weer op een nieuwe laag. Ik kijk altijd naar de fase van de cyclus waar diegene in zit en wat presenteert er zich nu op dit moment?  De laatste jaren ben ik in mijn manier van diagnostiseren steeds meer het Zes Divisie-denken gaan integreren. De Zes Divisies zie ik zeker niet enkel als een soort ‘gelaagd’ systeem, maar meer als de energetische bewegingen van het yang in het lichaam. Hoe beweegt de levenskracht in ons? Hoe komt de zon –het yang – op en gaat het weer onder in mijn lijf? Bijv. Taiyang is als de zon die opkomt, een beweging naar boven en naar buiten, dus dat gaat over het openen van de porieen, wat een functie van de Long-energie is –Long-Taiyin heeft zijn energetische actie op Taiyang- . Bij Yangming staat de zon op 12u midden boven je hoofd te branden. Je kunt je in-beelden dat als er stagnatie is in de Yangming-organen en de zon dus niet wil dalen dan verhit je heel erg. Op die manier ben ik gaan kijken naar hoe ik dat aspect van de zon in ons lijf kan vertalen naar meridianen. De maag meridiaan is meer dan de maag, het is Zu Yang Ming. Deze manier van denken komt vanuit de Shang Han Lun. Loskomen dus van puur in Zangfu denken maar kijken naar de bewegingen binnen die divisies.

 

Werken jullie ook samen met de reguliere zorg?

We krijgen regelmatig patiënten doorgestuurd vanuit verschillende ziekenhuizen in Amsterdam zoals het VU en het AMC.  Het is een heel wisselende werking.  Er zijn gynaecologen die er absoluut voor openstaan en anderen die het weer als onzin afschrijven. Als er een goede dialoog is met de behandelende gynaecoloog is dat natuurlijk altijd in het voordeel van de patiënt. Maar we hebben hier ook enkele huisartsen en gynaecologen onder behandeling die zeer tevreden zijn, en dat is natuurlijk de beste reclame.

 

Heb je nog 3 tips voor onze lezers om aan hun gezondheid bij te dragen?

Naast het feit dat je vooral je passie moet volgen in het leven verwijs ik graag naar de drie tips die ik ooit kreeg van mijn professor Dr. Li Xiu-zhen in China. Een dame die op haar 78e levensjaar nog steeds 80 patiënten per dag zag, van ‘s morgens 8u tot ‘s avonds half 7.  Bij iedereen was ze de rust zelve, helder en oprecht begaan met de patiënt.  Toen ik haar naar haar geheim vroeg vertelde ze me:

1. Ik eet alles: vlees, vis, groente en fruit.  Maar met mate.

2. Ik doe elke dag Taiji of Qigong, iets van beweging.

3. Nooit boos worden. Dat is het belangrijkste.

Die laatste vind ik best een uitdaging, maar met regelmatig mediteren kan je al een stuk makkelijker de dingen relativeren.

De Wuxing Theorie

20 april 2021 in /door

Oorsprong

De wuxing theorie kent drie belangrijke elementen.  Het is net als de yin yang theorie een systeem van categorisatie of classificatie.  Daarnaast is er het aspect van correlaties alsook die van de verschillende cycli.  De meesten kennen wuxing als inherent aan het Chinees geneeskundige model.  Toch is geneeskunde niet de aanleiding geweest tot het ontstaan van de wuxing theorie maar nam deze slechts in een later stadium zijn plek in de medische literatuur.

Wuxing zou in eerste instantie geïntroduceerd zijn door Zou Yan (300 BC).  Deze werd beschouwd als de grondlegger van de Yin Yang school.  Niet voor niets stond hij bekend om zijn classificaties van bergen, rivieren, en valleien.  Maar ook planten, dieren, vruchten en fruit.  In eerste instantie was de wuxing een politiek – geschiedkundige theorie die hij populariseerde onder de verschillende staten.  Hierdoor werd het een algemeen aanvaarde manier van denken waardoor het zijn invloed kon gaan uitoefenen op andere aspecten van het leven zoals die van de geneeskunde.

De politiek – geschiedkundige aard van de oorspronkelijke wuxing was een systematisatie van opeenvolging van de verschillende dynastieën .  Het was daarbij niet alleen een categorisering van dynastieën maar door de bijhorende cycli was het tevens een rechtvaardiging van.   Niet alleen van de dynastie zelf maar ook voor de keuze in politieke beslissingen zoals het voeren van oorlog.  In dat opzicht is de notie dat de wuxing ontstaan zou zijn uit een expressie van harmonie in de natuur, een volkomen geromantiseerde visie.  Het rechtvaardigde immers geweld in de overgang tussen dynastieën door te verwijzen naar het overheersende aspect van de cyclus waarbij overheersing en overwinning als één van de meest natuurlijke processen in de menselijke omgeving werd beschouwd.

Vanaf de Han periode is het gedachtegoed terug te vinden in allerlei aspecten van het filosofisch en wetenschappelijk schrijven.  Je vindt het bij de naturalisten of in rituele werkstukken, sociale filosofen of alchemisten, confucianisten en daoïsten, allen maakten ze gebruik van het denkmodel.  Vanuit één van deze invalshoeken werd uiteindelijk via de Huang Di Neijing de intrede in de Chinese geneeskunde gedaan.  Maar ook vanaf dat moment zou de wuxing theorie nog vele veranderingen ondergaan.  De gehele wuxing theorie zoals we die vandaag kennen is een samengestelde theorie die zijn oorsprong kent in verschillende denkwijzen.

Een theoretisch model

We zien dat wuxing als concept zich doorheen de tijd steeds verder heeft ontwikkeld.  Daarom is het vaststellen van het precieze ontstaan een onmogelijke opdracht.  Niet alleen het concept veranderde, ook de manier en het vakgebied waarop het werd toegepast.  In eerste instantie bleek het een manier te zijn om zich maatschappelijk te oriënteren en te gedragen volgens bepaalde principes.  Belangrijk is dat wuxing gaat over de interacties tussen vijf invloedssferen, transformatieve processen of principes.  Het denken in termen van samenhang is hierbij cruciaal, het gaat om relaties.  Toch blijft het in de kern een systeem van systematisering en classificering.  In vergelijking tot de classificering binnen de yin yang theorie voegt het een meerdimensionale complexiteit alsook asymmetrie toe.  Terwijl de voorgaande vooral eenvoud en symmetrie behelst.  Yin yang zegt dat iets zichzelf is in relatie tot iets anders.  Wuxing breidt dit uit en zegt dat iets zichzelf is door de interacties die het aangaat met zijn omgeving.  Het zijn deze interacties die verlopen volgens bepaalde patronen die worden onderverdeeld in vijf categorieën.  Hierbij fungeert het als een autoregulatief systeem die zichzelf in homeostase houdt.  Maw. het impliceert de functie van een feedback mechanisme.

Dynamiek en relaties, dat is waar het in eerste instantie over gaat.  Het is een manier om het netwerk aan relaties te verklaren zowel binnen de natuur, de maatschappij als het menselijk lichaam.  Het laat ons zien dat verandering een natuurlijk fenomeen is inherent aan het leven.  Een leven dat geneigd is zichzelf in stand te houden door een bepaald feedback systeem.  Daarbij geeft het ons de mogelijkheid om te zien hoe veranderingen in de macrocosmos een invloed hebben op ons persoonlijk welzijn.  Dat houdt in dat de wuxing ervan uitgaat dat je menselijke activiteit niet los kunt zien van de omgeving waarin deze zich volstrekt.  Alles is verweven met elkaar.  Dit is het holistische aspect inherent aan vele concepten uit de Chinese cultuur.  We kijken steeds naar het geheel.  Context is cruciaal.  Die context is de wereld om ons heen.  Net zoals wij de wereld om ons heen beïnvloeden, zijn wij niet vrij van de invloed die de wereld op ons heeft.  In dat opzicht is de wuxing een manier om op zich losstaande elementen of feiten te organiseren in een verenigd geheel.

Categorisatie en correlatie

Het is belangrijk om het onderscheid te maken tussen de verschillende aspecten van categorisatie, correlatie en cycli.  Zoals Unschuld benadrukte zijn dit verschillende aspecten van de theorie.  Binnen de kritiek op de wuxing zien we dat het samen nemen van deze denkwijzen tot problemen kan leiden. Als eerste kijken we naar het categorisatie aspect.  Net zoals we in de yin yang theorie de categorisatie hadden in yin of in yang (2- delige categorisatie); gaat het in de wuxing over vijf categorieën.  Wu = 5 en Xing = fase.  Deze zijn aarde – metaal – water – hout – vuur.  Elke fase heeft specifieke kenmerken maar het geheel gaat over de onderlinge relaties en  processen en is dus dynamisch.  Het procesmatige aspect zien we met name terug als we kijken naar de verschillende cycli.

Het gebruik van vijfdeling was bij de intrede van wuxing geen nieuw concept binnen de Chinese cultuur.  Zo vinden we dezelfde vijf (water, hout, vuur, aarde, metaal) terug in de Zuo Zhuan, een Chinees verhaalkundige geschiedschrijving die een periode beslaat van 722 BC – 468 BC en zich met name richt op politieke, diplomatieke en militaire zaken.  De term wuxing werd reeds gebruikt door Mencius (370 BC – 290 BC) maar dan in de context van moreel gedrag.  Ook Confucius en de Daoïsten maakten gebruik van de wuxing als de vijf deugden (Wu De).  Een voorbeeld hiervan: Welwillendheid is als hout, rechtvaardigheid als metaal, vuur is mindfull en water is als wijsheid, onderscheidingsvermogen is de kracht van aarde.

Andere indelingen zijn die van directionaliteit, kleuren en seizoenen.  Aspecten die we ook in de correlaties terug zullen vinden.  Alles wat in een bepaalde fase te categoriseren is, draagt de kenmerken van de betreffende fase of element.  Denken in categorieën gaat over het naast elkaar plaatsen van zaken en daarin gelijk(w)aardigheid vinden. In deze gelijk(w)aardigheid kijken we in eerste instantie naar de inherente kwaliteiten van het element of de fase.  Daarbij stel je jezelf de vraag:  wat is kenmerkend voor x?  Het gaat om basiskwaliteiten.  Vanuit de basiskwaliteiten die worden toegekend aan een fase gaat men correlaties trekken.  Kleuren, smaken, organen, planeten, persoonlijkheid archetypes, emoties, …   Allen kunnen ze in een bepaalde categorie worden ingedeeld of worden ze ermee gecorreleerd.

Volgens Unschuld kun je de theorie op twee conceptuele niveaus aan het werk zien.  De eerste manier is puur classificatie om fenomenen in een bepaalde groep onder te brengen.  Op een tweede niveau dienen de correlaties om het menselijk organisme te linken aan diens omgeving.  Tenslotte stelt men dat de microcosmos een afspiegeling is van de macrocosmos.  Op die manier kun je interactie tussen het lichaam en de omgeving gaan verklaren alsook de impact van die omgeving op het interne landschap.  Zij verklaart het effect van bepaalde uiterlijke actoren zoals smaken en klimatologische factoren op zowel het fysiologisch, pathologisch als psychologisch aspect van de mens.  Daarnaast voorziet het in een therapeutisch redeneren met in acht name van de verschillende actoren die invloed hebben op de mens en diens gezondheid of ziekte.  Het is tevens een manier om de overdracht van ziekte binnen het systeem in kaart te brengen.  Hierbij gaat het niet zozeer meer over correlatie en categorisatie maar over de relaties onderling, de cylci.

Cycli

Zoals we in de ontwikkeling van de wuxing theorie reeds ontdekten werd een overheersende cyclus gezien als een natuurlijk gegeven binnen het concept.  Overwinning was immers cruciaal in het politiek georiënteerde gebruik van de theorie.  De gedachte dat er een cyclus van overheersing was inherent aan het classificatiesysteem en bestond al sinds 500 BC.  Binnen een meer medische setting tijdens de Han Dynastie kwam meer aandacht voor het voedende aspect.  De generatieve cyclus.  Toch gebeurde de introductie van deze cyclus ook in een politieke setting.  Het was de Hua Nan Zi – een gids in de theorie en praktijk van beleidsvoering tijdens de vroege Han dynastie – die de introductie van het begrip maakte.  De genererende kracht werd bestempeld als de ‘moeder’ en de ontvangende kant werd ‘het kind’.  Een aspect dat binnen acupunctuur volgens de wuxing principes veelvuldig wordt gebruikt.  Het was ook in dit werkstuk dat beide cycli verbonden werden met elkaar in een sluitend systeem.  Eénmaal deze twee hoofdcycli met elkaar werden verbonden kwamen ook andere cycli aan het daglicht zoals bv. de controlerende cyclus.  We bespreken hieronder twee voorbeelden.

De voedende cyclus – generatieve cyclus – Sheng cyclus (Xiang Sheng).  Het water voedt hout zodat het kan groeien, hout voedt het vuur zodat het kan branden, het vuur zet hout om in as en voedt zo de aarde, in de aarde kan metaal rijpen, en metaal produceert het water.

De controlerende cyclus – beperkende cyclus – Ko cyclus (Xiang Ke). Hout controleert aarde door het te gebruiken, aarde controleert water door het in te dammen, water controleert vuur door het te doven, vuur controleert metaal door het te smelten, metaal controleert houdt door het te klieven.

In de weergave van de cycli vinden we twee verschillende varianten.  Eén variant zet alle elementen op een rij waarbij de cyclus gesloten is.  De andere variant zet aarde in het midden met de andere vier elementen daaromheen.  De gesloten cyclus is met name van toepassing wanneer we kijken naar de onderlinge beïnvloeding en daarbij de cyclus.  De kosmologische cyclus zoals Maciocia hem noemt, met aarde centraal, komt meer voor bij de categoriserende rol van het systeem.  De rol van aarde als centrum werd voor het eerst benadrukt door Dong Zhong-Shu (179 – 104BC) als controlerende kracht binnen de wuxing.  De qi van de aarde gold als verenigende principe.  Het idee ontstond als een synthese tussen het gedachtegoed van grondlegger Zou Yan en dat van de Confucianistische school.

Geneeskunde

Nu we het volledige spectrum aan eigenschappen van de theorie – categorisatie, correlatie en cyclisch –  hebben leren kennen kunnen we gaan kijken naar de rol die zij speelt binnen de geneeskunde.  Volgens Maciocia was de inburgering in de Chinese geneeskunde een gevolg van de overgang van een meer sjamanistische benadering naar een meer naturalistische benadering waar inductieve en deductieve redeneringen voorop stonden.

De wuxing reflecteert de interacties van de menselijke organen onderling.  Die interacties worden weergegeven door de volgorde waarin zij staan en de daarbij horende cycli die voorgesteld worden.  Niet alleen geeft het de onderlinge beïnvloeding weer van het interne systeem en fungeert het als feedbackmechanisme voor de regulatie hiervan, ook is het een methodisch model voor pathologische processen.  Vanuit dat methodisch model zouden ze ook van invloed zijn op de ontwikkeling van behandelingsmethodiek.  Echter ook deze ontwikkeling zou een 1000 tal jaren duren en wederom als gevolg van een heropleving van de theorie naar aanleiding van socio-politieke redenen.   Hierbij zou een inbreuk op het energetische kanaalsysteem leiden tot een disbalans, een verstoring van de homeostase waarbij een energetisch optimum van gebieden verschuift.  De onderlinge relaties zoals weergegeven in de verschillende cycli moeten zorgen voor het behoud van deze homeostase.

De cycli zijn een manier om relatief evenwicht en stabiliteit te creëren door continue bijsturing.  Zonder het voedende is er geen basis voor groei maar zonder inhibitie van deze groei zal er hyperfunctie ontstaan en daardoor schade.  Te veel groei en ontwikkeling is niet wenselijk.  Alleen wanneer de onderlinge actoren door elkaar geconditioneerd worden kan er een relatieve balans ontstaan.   Deze interacties vormen een extreem gecompliceerd en delicaat netwerk waarbij ze gestuurd worden door verschillende wetten.  In dat opzicht kun je dus nooit het één behandelen zonder een invloed uit te oefenen op de andere aspecten.  Iets wat bekend staat als het concept van ‘Ganying’ – een mate van correlatieve resonantie waarbij er niets gebeurt zonder een impact te hebben of verbinding te maken met alle andere zaken.  Binnen de geneeskunde vind je de wuxing overigens terug in verschillende aspecten.  Zowel in fysiologie, pathologie, diagnose, behandelingsprincipes, diëtiek, kruidengeneeskunde, acupunctuur en massage.

Kritiek

Hoewel de wuxing in de huidige gang van zaken een prominente plaats inneemt in het verhaal van TCM is dit niet een automatisch gegeven.  Eén van de meer bekende boeken over Chinese geneeskunde:  The Web that has no Weaver van Ted Kaptchuk maakt geen vermelding van de wuxing theorie.  Althans het krijgt geen plek tussen de besproken onderwerpen maar komt slechts achterin het boek aan bod in de appendix met de uitleg waarom het niet van belang is.  Wuxing wordt hier gezien als zijnde niet relevant genoeg om te bespreken.  Niet alleen Kaptchuk is deze mening toegedaan.  Ook Porkert wijst erop dat de wuxing slechts een secundaire rol speelt in de ontwikkeling van het wetenschappelijk systeem in China.

Daarnaast is de prevalentie in de medische literatuur vele malen hoger voor yin yang dan voor wuxing.  Zo komt in het woordenboek van TCM en pharmacologie de term wuxing slechts tien maal voor terwijl dat 350 maal is voor yang, 420 voor yin en 70 maal voor yinyang.  De Huang Di Nei Jing die voor velen toch geldt als de bijbel van de Chinese geneeskunde toont daarin een nog veel groter verschil.  25x voor wuxing terwijl maar liefst 2000x yang, 1400x yin en 300x yinyang.  De klassieker van Hua Tuo daarentegen vermeld specifiek: “Without yin and yang there is no heaven and earth.  Without the five phases, there is no yin and yang.  It follows that humans are developed by heaven and earth and ruined by yin and yang, and they are generated by the five phases in a counterflow and orderly interrelationship.  Maw. Een cruciaal onderdeel van de kosmologie.  De meningen zijn dus duidelijk verdeeld.

Veel argumenten handelen over de onlogica van het systeem, die zijn er overigens legio.  Deze kwamen al in de vroegste tijden van zijn ontstaan voor.  Zo  was er de kritiek van Wang Chong (27-97 AD) die zei: “als de haan met metaal linkt en hout met de haas, waarom is het dan zo dat als metaal hout overwint, de haan niet de haas verscheurt?”  Ook de tijdsgenoten van Zou Yan stelden met dergelijke argumenten de geloofwaardigheid en doelmatigheid van het systeem in vraag.  “Als water vuur dooft en controleert.  En vuur of hart kent paarden als dier en water of nieren kent rat als dier.  Zouden ratten dan niet paarden moeten verjagen of controleren?”

Niet alleen binnen de cycli kwam de aanklacht van onlogica naar voren, ook bij de correspondenties bleken zij niet altijd even zinvol.  Volgens de Nei Jing stelt wuxing  dat de ogen bij lever horen en de tong met het hart.  Maar de yin yang theorie zegt dan weer dat het zuivere qi van alle organen in de ogen te zien is en de tong staat in verbinding met de meeste kanalen.  Dat betekent dat een oogprobleem een manifestatie kan zijn vanuit lever, milt, longen of nier al naar gelang de veranderingen in het totaalbeeld.  Het uitgaan van wuxing zou daarbij kunnen leiden tot verkeerde diagnostiek.

De oplossing hiervoor die door meerdere auteurs wordt aangegeven is dat we dienen te waken voor inflexibiliteit in de toepassing ervan en het blind accepteren van de theorie.  Daarentegen dienen we de theorie grondig te bestuderen en zijn essentie te begrijpen.  Wanneer we de theorie te star gebruiken leidt het tot dit soort absurde conclusies zoals hierboven vermeld.  Het is en blijft een waardevol wetenschappelijk systeem dat kan worden gebruikt om de klinische werkelijkheid te beoordelen en te bespreken.  De gekende schema’s zijn niet heilig.  Doorheen de jaren zijn er aanpassingen gebeurt en wijzigingen.  Die zijn immers niet de kern van de theorie maar de onderliggende manier van denken, dat is wat belangrijk is.

Maciocia waarschuwt dan ook het model nooit als een geïsoleerde eenheid te gebruiken maar om die steeds te plaatsen in verhouding tot de eigenlijke orgaanfunctie.  Zoals mijn collega Roel Janssen omschrijft: “het probleem zit hem met name in de toepassing als systeem of doctrine.  Wuxing is nl. geen van beide, het is een werkmodel.  Daarbij zijn geen absolute waarheden.  Bij een systeem of doctrine zijn die er nl. wel.  Gebruik je de wuxing op die manier, dan kom je uiteraard op één of ander punt wel in de knel.  Het is heel belangrijk om voortdurend alert te zijn dat je de boel niet naar het model toe aan het praten bent.  Je moet eerst en vooral reëel blijven.  Een systeem of doctrine zal altijd een bepaalde starheid in zich dragen.  Die zegt: iets werkt zus en niet zo.  Een model echter is de theoretische basis voor de mogelijkheid van een systeem.  Dat systeem is dan één van de mogelijkheden.  In de praktijk dien je altijd creatief om te gaan met een model omdat het niet altijd 100% zal kloppen.  Een systeem ligt vast, een model is eerder een gegroepeerde set regels volgens welke je te werkt gaat zolang het tot resultaten leidt en waar je vanaf moet wijken als die resultaten er niet zijn.  Dat onderscheid is cruciaal.

Bibliografie:

– Kaptchuk Ted 1988. The Web that has no weaver; Uitgeverij Kosmos Utrecht / Antwerpen; ISBN 90 215 1227 0
– Kervel Peter C, 2007.  Acupunctuur in 1 dag; Lan Di Press Kockengen; ISBN 978-90-79212-01-9
– Kohn L. 2004. Daoism and Chinese culture; Three Pine Press; ISBN 1-931483-00-0
– Lehman Hanjo 2012. A Westerner’s question about TCM: are the yinyang concept and the wuxing concept of equal philosophical and medical rank?; Journal Of Chinese Integrative Medicien March 2012, vol. 10, no.3
– Huang Jianping, 1995. Methodology of TCM; New World Press, Beijing China; ISBN 7-80005-266-4
– Maciocia Giovanni, 1989.  The Foundations of Chinese Medicine – a comprehensive text for acupuncturists and herbalists; Churchill Livingstone Inc. New York; ISBN 0-443-03980-1
– May B & Tomoda T 1999. The origins of the wuxing. Journal of the Australian Chinese medicine education and research council, vol.4 no.2, pp. 14-23
– Porkert M. 1978. The theoretical Foundations of Chinese Medicine – Systems of correspondence. MIT Press; ISBN 0-262-16058-7
– R. Goris 2006. De Yijing van Koning Wen; Altamira Becht, Haarlem; ISBN 9069636565 / NUR722
–  Unschuld P., 2003.  Huang Di nei jing su wen – Nature, knowledge, imagery in an Ancient Chinese Medical Text; University of California Press; ISBN 978-0-520-23322-5
– Yevengy V. Albegov ea. 2010. The Wu Xing Theory and Homeostatic Interaction of Organs; Chinese Medicine Magazine 2010,1, 45-48. Published online september 2010 (http://www.SciRP.org/journal/cm)

Logo CNYS

Artikel gepubliceerd door de Stichting Chinese Yang Sheng and TCM.  Wil je meer weten over de Stichting of de verschillende onderdelen en projecten?  Neem dan een kijkje op www.cnys-tcm.com maar je mag ook altijd mailen naar info@cnys-tcm.com.

Guasha - Schraap je gezond

13 maart 2021 in /door

Guasha Santai is een opleidingsinstituut met verschillende locaties in Nederland.  Ze zijn koploper op het vakgebied en door hun specialisatie in deze bijzondere techniek een echte aanrader om opgeleid te worden tot Guasha Therapeut.  Naast begeleiding van de afgestudeerden verzorgen ze ook een ruim aanbod aan cursussen en bijscholingen.  Het instituut staat onder leiding van Dhr. Harris Sleegers.  Guasha is een eeuwenoude schraaptechniek uit Zuid-Oost Azië die voor een breed assortiment aan klachten en aandoeningen kan ingezet worden.  Eind 2018 mochten wij Dhr. Sleegers interviewen over deze unieke techniek.  Uit nr. 9 van het CNYS-magazine.

INTERVIEW Harris Sleegers

Mijn naam is Harris Sleegers. Ik ben guasha docent en – therapeut en tevens eigenaar van het opleidingscentrum “Guasha Opleidingen Santai”.  Mijn vader komt uit Indonesië en mijn moeder uit Nederland. Ik kende de schraaptechniek al sinds ik heel jong was. Omdat ik wel vaker last had van een verkoudheid, smeerde mijn Indische oma toen regelmatig mijn rug in met Kava Putih olie en ging dan met een munt aan het schrapen (Kerok). Dat vond ik heel erg onaangenaam, het was pijnlijk, en kon me niet inbeelden dat dit later tot mijn levensdoel zou gaan behoren.  Door de tijd heen, kreeg ik steeds minder behandelingen met de munt. Je wordt ouder en je pad gaat verder. Rond mijn twintiger jaren hield ik me vnl. bezig met yoga en gaf ik een aantal jaren les. Rond mijn 40e kwam die behoefte om met mensen bezig te zijn, terug. Maar nu wou ik mij vooral richten op mensen vrij maken van klachten. Via allerlei omwegen ben ik bij Shiatsu terecht gekomen en werd ik Shiatsu therapeut. Ook dat heb ik een aantal jaren gedaan maar de beperkingen in het oplossen van problematiek frustreerden mij en dus ging ik verder op zoek.

In die zoektocht kwam ik via een Amerikaanse website op ‘scraping-therapy’ terecht. Dat bracht meteen de herinnering aan mijn oma terug. Deze maal kreeg ik echter meer inzicht in de achterliggende theorieën en besefte, dat wat mijn oma deed voor veel meer gebruikt kon worden dan enkel het voorkomen van een verkoudheid of bij spierpijnen. Dat triggerde mij en daar heb ik me verder in verdiept. Dat was zo rond het jaar 2000. Uiteindelijk kwam ik in Amsterdam terecht bij een Chinese mevrouw die in haar huiskamer kleine groepslessen organiseerde. Na die ervaring liep mijn pad naar Mannheim in Duitsland om bij Mevrouw Wang, die cursussen gaf samen met Dr. König – les te volgen.  Daarna kwam ik via correspondentie met Professor Lu uit Helsinki steeds meer te weten over de achtergrond en werking van Guasha.  Op een gegeven moment had ik dermate veel kennis verzameld dat het tijd werd om echt aan de slag te gaan. Dat heb ik dan ook gedaan via mijn shiatsu-praktijk. Ik ging mijn kennis van guasha, Chinese geneeskunde en shiatsu combineren en ik begon zo veel mogelijk de guasha te introduceren bij de cliënten die in mijn praktijk kwamen. Tenslotte was het meer guasha dan shiatsu wat ik in mijn praktijk gaf. In die eerste 5 jaar heb ik enorm veel ervaring opgedaan en leerde ik om steeds meer informatie te halen uit wat ik zag als gevolg van de behandeling.  “Ik kreeg een eigen visie en ontwikkelde eigen technieken. Zo kwam het dat ik uiteindelijk werd gevraagd om les te geven. “  Na lang aandringen heb ik in 2007 toegezegd en zo zijn we hier, 11 jaar later, waar ik zo’n 80 cursussen per jaar geef en meer dan 1000 mensen in Nederland en België heb opgeleid.  Al jaren liep ik met de gedachte rond dat er geen Nederlandstalig boek was over Guasha en dat als ik ooit de tijd zou hebben, een poging zou wagen om hier aan te beginnen. Tenslotte is dat boek in 2017, in samenwerking met Dorine Erkens, tot stand gekomen.

Wat is Guasha?

Beknopt uitgelegd:  99% van onze aandoeningen en ziektes heeft te maken met het aanwezig zijn van afvalstoffen in ons lichaam.   Hoe groter die berg afvalstoffen, des te minder de doorstroming van Qi en Bloed, en hoe zieker iemand wordt. Zowel lichamelijk als geestelijk.

“Guasha is een techniek waarbij olie op de huid wordt aangebracht

en met een gepolijste schraper, vaak steen of metaal, wordt het lichaam behandelt.”

De huid blijft intact, daar zorgt oa. de olie voor. Onder-huids treed er een soort zuigeffect op. Op de plaatsen waar veel afvalstoffen zitten heb je slechte doorbloeding.  De capillairtjes, de kleine haarvaatjes, zitten vol met afvalstoffen, toxines. Daardoor zijn de wandjes van de haarvaatjes erg zwak geworden. Blijf je op die plaatsen de techniek herhalen op een zachte manier, dan wordt er als het ware gezogen aan de bloedvaatwandjes. Alléén op die plaatsen waar veel toxines zitten breekt zo’n wandje even, komt er een druppeltje bloed vrij en dat is een sein voor het lichaam om via het lymfesysteem dat gebied op te ruimen.  Dat is wat guasha in de basis doet, het zorgt er voor dat afvalstoffen worden losgemaakt en opgeruimd. Daardoor verminderen klachten en krijgen mensen meer energie. Guasha kun je voor alle mogelijk denkbare aandoeningen inzetten.

Schraapt u altijd de rug?

Nee, afhankelijk van de klacht kun je dit ook toepassen op armen, benen, handen, voeten, buik of borst. Hoewel de rug wel een centrale rol inneemt vanwege de reflexzones van onze organen, die op de rug aanwezig zijn.  Guasha is heel bijzonder in die zin dat de therapeut een diagnose kan stellen tijdens of na de behandeling.  Dus behandeling en diagnose ineen. Door het wel of niet verschijnen van onderhuidse bloeduitstortingen, kan men veel van het lichaam te weten komen. Maar niet alleen waar zij verschijnen, maar ook de kleur en andere factoren vertellen je over het probleem van het orgaan of de bijbehorende emotie die de klacht veroorzaakt. Vanwege de reflexzones is het dus zo dat je als het ware het gehele lichaam behandelt als je de hele rug hebt behandelt.

Betekent dit dat de behandeling zich richt op puur lichamelijke klachten?

Nee. Het hele proces is een samen-spel van therapeut en patiënt. Je geeft mee wat er in het lichaam speelt en de persoon gaat met die informatie aan de slag. Vaak ligt emotie aan de grondslag. Alles wat je hebt meegemaakt ligt namelijk opgeslagen in het lichaam. Met guasha maak je dus bepaalde informatie los en dat is onderdeel van het genezingsproces waar je samen in gaat. Je ziet ook dat mensen gedurende zo’n traject echt een transformatie kunnen doormaken.  Die transformatie zet zich vaak voor lange termijn door. Mensen blijven dan ook de behandelingen voortzetten ook al zijn ze al lang van de initiële klacht af.

Hoe ziet zo’n traject er uit?

Uiteraard is dat afhankelijk van de klacht maar standaard genomen wordt er 1x per 2 weken behandeld. Tenminste als er geen zware acute of chronische klacht is. Hoe lang dat voortduurt is iets wat je moet afwachten. De impact van de behandeling hangt sterk samen met de levensstijl van een persoon. Als ik bv. met guasha een persoon behandel vanwege stress klachten maar die persoon bouwt diezelfde klachten steeds weer opnieuw op, dan kun je wel even bezig zijn. Het is dus ook een kwestie van bewustwording tot stand brengen bij de cliënt. Guasha is tenslotte een holistische vorm van behandelen. We hebben dan ook therapeuten werken op allerlei fronten. Met kinderen, criminaliteit- en drugs-problematiek als het gaat om het maken van die mentale switch, maar ook mensen met ernstig chronische ziektes of verlammingen. Het zijn dus zeker niet alleen mensen met een stijve nek die baat hebben bij guasha.

Hoe zit het dan met de diagnostiek?

Diagnostiek gebeurt dus tijdens het behandelproces. We leren onze cursisten kijken naar wat ze zien, het is dus een vorm van na-diagnose. We doen ook een voor-diagnose aan de hand van vraagstellen en temperatuur voelen enz… maar de belangrijkste diagnose is de behandeling zelf.

“Ik leer de cursisten in anderhalf jaar meer voelen met die steen dan je met je eigen vingers kunt voelen, dat is mijn taak.

Dat betekent dat je voelt hoe het lichaam in elkaar zit, waar de blokkades en verklevingen zitten.”

Daarnaast kijk je naar de mate en locatie van verkleuringen. Het is op zich een eenvoudige methode, de kracht van guasha zit in zijn eenvoud.

Hoe ziet de opleiding er uit?

Je hebt één cursusdag per 8 weken. In totaal zijn er 9 cursus dagen (binnenkort worden dat er 10). In die 8 weken is het een kwestie van het geleerde in je vingers krijgen. Er zijn opleidingen die bv. 3 weekenden na elkaar doen maar in zo’n korte termijn kun je nooit de ervaring en kunde opdoen die nodig is om effectief te leren schrapen. Je moet een bepaalde gevoeligheid ontwikkelen en daarvoor heb je een hele hoop ervaring nodig. Die ervaring wordt bij ons ook echt getest.  Na 1,5 jaar volgt er een examen en ja er zijn ook cursisten die niet slagen voor het diploma. Maar ook al ben je na die periode geslaagd, dan begint het pas. Dat is het moment waarbij je in contact komt met de meest uiteenlopende ca-sussen. Ook dan zijn wij er voor onze cursisten.  Via mailverkeer en nascholings-dagen ondersteunen wij onze therapeuten bij het uitbouwen van hun expertise.

Het praktijkgedeelte is dus erg belangrijk. Wat voor theorie komt erbij kijken?

Natuurgeneeskunde, guasha en Chinese geneeskunde. Denk aan de vijf elementen leer, de meridianen, yin yang filosofie. Dat is zo wat de basis die je leert. Daarnaast hebben we dan allerlei bijscholingen om jezelf verder te ontwikkelen, zoals emotie-regulatie en Basiskennis TCM. Die bij-scholingen zijn enkel toegankelijk voor mensen die hier zijn opgeleid. De basis opleiding zet nl. een bepaalde visie uit en die visie trekken we door in de verdieping.

U vermeld het meridiaan systeem, wordt er daarbij in de richting van de meridiaan geschraapt?

Nee, bij guasha ben je immers minder bewust bezig op het niveau van de richting van energie-stroming. Het is een belangrijk aspect maar niet zo belangrijk als bv. binnen de acupunctuur.  Tijdens de behandeling focus ik me op mijn gevoel. Ik probeer vnl. de stroom op gang te brengen, het maakt niet uit waar je begint zolang je maar begint. Zorg dat het gaat stromen. Wie ben ik om het te gaan manipuleren, het lichaam zal het wel zelf oplossen. Het gaat om dat zelfhelend vermogen activeren.  In de Chinese filosofie is er een gezegde:  alles wat niet in het lichaam thuis hoort, wordt afgevoerd van boven naar beneden.   Zo simpel is het, dat is weer die eenvoud. Dat basis idee volg ik. Verder heb ik een heel eigen visie ontwikkeld op basis van mijn 18 jaar ervaring.

Wat onderscheid uw opleiding van andere aanbieders?

De tijdsduur van de opleiding, namelijk anderhalf jaar. En het betaalsysteem.  Bij ons betaal je nl. niet voor de gehele opleiding maar per module dat je aanwezig bent. Dat betekent dat je zelf je traject kunt bepalen en dus ook hoe ver je daarin wil gaan.  Het voordeel daarvan is dat mensen die de rit uitmaken ook echt ge-motiveerd en gepassioneerd zijn door wat ze doen. Ze oefenen en ontwikkelen hun vaardigheid tot in de puntjes. Dat zorgt ervoor dat iedereen die bij ons afstudeert als Santai Guasha therapeut ook echt zijn vak heeft geleerd. Het is een kwaliteitsgarantie voor onze afge-studeerde therapeuten en het is een mooie kans voor mensen die minder gepassioneerd zijn om toch kennis te kunnen maken met de techniek.

Heeft u nog 3 tips om gezondheid en welzijn te bevorderen?

1. Zoek een goede guasha therapeut . Men kan het ook preventief gebruiken.

2. Probeer met zo weinig mogelijk stress te leven.

3. Wees gelukkig en dankbaar voor dat wat je hebt.

 

Wil je meer weten over de Stichting of de verschillende onderdelen en projecten?  Neem dan een kijkje op www.cnys-tcm.com maar je mag ook altijd mailen naar info@cnys-tcm.com.

 

Logo CNYS

Taiji Tao & Qigong

7 december 2020 in /door

Rond deze tijd vorig jaar hadden we het genoegen kennis te mogen maken met Veronique Rillmann en Michel Naafs van de opleiding Taiji Tao. Samen hebben zij een jaaropleiding Taiji en Qigong opgezet in de traditie van Jan Kraak.  Veronique is trotse eigenaar van het Chinese gezondheidscentrum The Yellow Maple waar zij naast acupunctuur ook gespecialiseerd is in allerlei andere takken zoals voeding en kruiden, massages en dus ook bewegingsleer. Michel komt dan weer uit de hoek van psychologie waarbij hij werkt als coach en trainer.  Twee super aardige mensen met een diepe passie voor hun vak die ons een kijkje konden geven in de stoming van Taiji Tao.  Veel leesplezier

INTERVIEW Taiji Tao

Mijn naam is Veronique Rillmann.  Ik ben 56 jaar en sinds de jaren 90 bezig met TCM.  Oorspronkelijk kom ik uit het Sociaal Cultureel en Reïntegratiewerk.  Het begon allemaal met de hobby van bonsai en van daaruit Taiji, Fengshui, Tuina, Chinese voedingsleer en dan maar gelijk door naar ook acupunctuur en kruiden.  In 1998 begon ik met lesgeven Qigong en Taiji en draai nu 10 groepen waarbij er enkele specifiek voor mensen met chronische klachten.  Daarnaast heb ik dan mijn praktijk  The Yellow Maple.

Mijn naam is Michel Naafs en ben 46 jaar.  In het dagelijks leven ben ik coach-psycholoog.  Ik help mensen om uit stressvolle situaties te komen, dan wel vanuit een privé setting als vanuit werk-situaties.  Zes jaar geleden ben ik in aanraking gekomen met Taiji Tao en Qigong.  Ik ben ongeveer anderhalf jaar bij Jaap Luyten op les geweest en heb daarna bij hem een jaaropleiding gevolgd. Vanuit mijn eigen ervaring met burn-out en mijn ondernemersgeest heb ik op een gegeven moment de stap gewaagd en ben parttime voor mezelf begonnen.

Jullie geven samen een jaaropleiding – hoe ziet zo’n opleiding er uit?

Het is een opleiding van twaalf maanden waarbij in de eerste twee lessen een degelijke theoretische basis wordt gelegd waarop de volgende lessen in het teken staan van de 5 elementen.   Tussentijds is er een tentamen die vooral gericht is op het geven van inzicht in hoe ver iemand staat in zijn / haar ontwikkeling.  Er is daarnaast ook les in de praktijk,  didactiek, meditatie en een examendag voor theorie en praktijk.  Twaalf lesdagen in totaal –  één zaterdag per maand, ingedeeld in de ochtend is het met name theorie en de middag praktijk.  Wanneer men het tentamen en examen aflegt ontvangt men een diploma en de mogelijkheid om in de landelijke registratie van Tai Chi Tao docenten te worden opgenomen.  Zonder examen/tentamen krijgt men een bewijs van deelname.  Daarnaast hebben we alles digitaal zo mooi georganiseerd, dat alle deelnemers zowel de theorie als de praktijk online kunnen volgen én downloaden. Op elk moment kunnen ze bv. met hun eigen smartphone de theorie nog eens doorlezen of een vorm oefenen.

Wat voor soort theorie krijgt men in de opleiding?

Een stukje achtergrond over het land en de geschiedenis van China maar uiteraard ook de begrippen WuWei; Yin en Yang; Qi; de vijf elementen en al de resonanties die zich hiermee verbinden.  Die theorie proberen we uiteraard terug te koppelen naar de fysieke oefeningen.  Wat is bv. een yin- beweging of een yang-beweging? Als je een grote beweging omhoog maakt, bij welk element kun je dat plaatsen?  Wat zijn wateroefeningen?  Enz…  De kern van de opleiding draait dus om de vijf elementen.  Die koppelen we niet alleen aan de oefeningen maar ook aan de potentiële docenten.  De elementen zeggen nl. ook iets over jou als docent.  Daarbij doet men een test om te bepalen of je een yin of yang type bent en welk element bij jou het meest op de voorgrond zit.  Dat geeft veel houvast hoe jij als docent dingen bij jezelf kan veranderen, hoe je kunt transformeren.  Een stukje psychologische ontwikkeling dus.  Op die manier kun je vanuit een hele nieuwe invalshoek naar bepaalde zaken gaan kijken.  Zelfontwikkeling is een belangrijk stuk.

Kun je me wat meer vertellen over de Taiji Tao?

In de opleiding onderwijzen we meerdere vormen.  Taiji Tao vormt de kern maar zo komen ook de Shibashi en de BaDuanJin (8 brocades) aan bod.  Daarnaast heb je dan vijf elementen – vormen.  Die komen specifiek uit de Taiji Tao.  Kenmerkend voor deze stroming is dat we veel door elkaar gaan hutselen.  Het creatieve proces van combineren en aanpassen is een belangrijk aspect.  Daarbij is het uiteraard wel belangrijk dat de basis principes aan de grondslag liggen van alles wat je doet.  Zo heb je ChengFu basisprincipes, het zinken, bewegen vanuit het midden, snel of langzaam, de krachtopbouw van onder naar boven en de manifestatie in de handen.  Het uitvoeren van de oefeningen met aandacht en waarnemingsvermogen.  Al die principes komen telkens opnieuw naar voren in eender welke vorm die je doet.  We leren dus eerst de principes en dan pas de vormen.  Hoewel we dit niet dogmatisch willen gaan doen.  Er moet steeds ruimte blijven voor de mogelijkheden van het individu.  Het is belangrijk dat men op de hoogte is zodat men het ook kan overbrengen.  Die toegankelijkheid is een belangrijk aspect van Taiji Tao.  Het is geen strijd of competitie, het gaat erom dat iedereen aan zijn / haar gezondheid kan werken op hun eigen niveau en met de eigen mogelijkheden in rekening gebracht.

Als ik het goed begrijp is Taiji Tao dus niet zozeer een bepaalde vorm maar eerder een set van vormen met een specifieke benadering?

Er zijn een aantal vaste vormen in onze opleiding waarbij in bijna elke vorm de vijf elementen zit verweven.  Dat is te danken aan de grondlegger Jan Kraak.  Daarbij hoort het idee dat je je vrij mag voelen om de vorm aan te passen zolang de essentie ervan behouden blijft.  Zo ontstaan hele mooie vormen.  Het creatieve proces, dat is belangrijk.  Zo kan een vorm zich kenmerken door het terugkeren van een groeiend einde, de beweging van het hout.  Of de spreiding van het vuur, de samentrekkende beweging van het metaal, het voedende van de aarde;  het zijn bijna gedichten in de vorm van beweging.  Daarbij komen ook veel visualisaties aan bod.  Als je het verhaal vertelt dan kun je dat ook makkelijker onthouden.  Dat maakt het hele proces dynamisch.  Zo hebben we bv. ook een Taiji/Qigong – zonnegroet ontwikkeld.  De bewegingen richten zich naar de zon en we gebruiken ook veel verwarmende elementen van het vuur, de warmte van de zon.   Dat soort zaken mag je allemaal bedenken, het is op een speelse manier omgaan met je eigen creativiteit en de materie.  Als je de essentie weet te waarborgen en de basisprincipes weet te respecteren dan kan iedereen zo’n vorm gaan ontwikkelen.

Echt aan de slag gaan dus met de principes.  Toegankelijkheid, laagdrempelig.  Hebben jullie een bepaalde doelgroep voor ogen?

Nee, in onze opleiding niet.  Privé gezien zit Veronique meer op de preventieve en curatieve gezondheidskant en heeft ze ook een iets ouder publiek.  Ikzelf (Michel) zit meer op de beleving en meditatieve kant.  Zo zou je het kunnen scheiden.  In de opleiding is er echter geen scheiding.  Ieder kan ermee zijn / haar eigen weg begaan.  Elke Taiji Tao leraar ontvangt zijn eigen mensen, het stuk uitvoering is toch erg persoonsgebonden en daar is voor elk wat wils.  Elke leraar heeft ook zijn eigen ontwikkeling en bagage.  Je ziet vaak dat mensen toch gaan samenvlechten wat ze hier leren met wat ze al kennen of met zaken die ze dan achteraf nog leren.

Je hebt verschillende soorten qigong.  Voor vechtsport, gezondheid of spirituele ontwikkeling.  Welke rol speelt Taiji Tao in zijn beoefening?

Uiteindelijk gaat het om de San Bao principes: Jing, qi en shen.  Soms ligt de nadruk meer op Jing, dan weer op Qi en een andere keer op het Shen aspect.  Die aspecten kun je ook verbinden met elkaar.  Die koppel je dan weer met de vijf elementen – die daar altijd in verweven zitten – en zo ga je verder naar meridiaan niveau.  Het hangt ervan af waar je nadruk op komt te liggen, uiteindelijk pak je alles aan.

Jullie geven ook meditaties in de opleiding.  Kun je daar wat meer over vertellen?

In de opleiding geven we een inkijk in de verschillende stijlen die er zijn.  Daarbij proberen we vooral niet sturend te zijn in de keuze van richting die een cursist op wil.  Mensen moeten het vooral gaan ervaren.  Wij zijn er om hen de dingen aan te reiken.  Sommige meditaties komen uit de yoga-traditie, anderen uit de Qigong of uit zen-meditatie.  Cursisten moeten zich achteraf vooral uitgenodigd voelen om verder te gaan in een bepaalde zelfgekozen richting en daar dan de diepgang in gaan vinden.   Zo hadden we vorig jaar bv. een cursist die veel weerstand had tegenover meditatie.  Toen ik (Michel) hem enige tijd na de opleiding terug tegen kwam bleek hij elke dag te mediteren en daar heel veel baat bij te ondervinden.  Dat is precies wat je wil natuurlijk.  Dat het echt waarde toevoegt aan het leven van mensen.

De opleiding bestaat dus uit theorie, praktijk, didactiek en meditatie.  Zijn er veel cursisten die zelf al les geven?

De meeste cursisten geven geen les bij de start van de opleiding maar velen doen dat achteraf wel.  Ons voornaamste doel is niet persé docenten op te leiden maar met name verdieping aanbieden in hun zelfontwikkeling.  Van de 12 cursisten die vorig jaar deelnamen geeft nu bv. de helft les.  Er zijn ook twee mensen gestopt omdat ze dan toch merken dat dit niet hun weg is en dat mag natuurlijk ook.  Het gaat om de ontdekkings-tocht.

Hoe ziet de opleiding er praktisch gezien uit?

Zoals ik eerder zei gaat het om 12 lessen verspreid over 12 maanden.  De totale kosten van de opleiding zijn 1548 euro.  Dat bedrag kan overigens ook maandelijks betaald worden. Bij een betaling in één keer is er korting.  Ook daar weer proberen we de toegankelijkheid voor de mensen te waarborgen.  Op onze website www.taijitao.nl kunnen cursisten dan weer alle lessen digitaal en in videomateriaal opnieuw doornemen en downloaden via een studieportaal.  We hebben een facebook groep opgericht (Taiji & Qigong Nederland) die open is voor iedereen en waar we informatie delen en waar anderen ook hun info, workshops, opleidingen etc. kunnen plaatsten.  Daarnaast bieden we EHBO cursussen specifiek voor Taiji / Qigong / Yoga of verwante beweegactiviteiten aan.  Verder worden er jaarlijks docentendagen georganiseerd door o.a. Ted Duijvestijn (Lelystad) en Marijke van der Kraan (Doetinchem) om kennis en ervaringen uit te wisselen.

Hebben jullie nog 3 tips voor onze lezers om gezondheid en welzijn te verhogen?

Het zullen er vier worden:

Vier essenties van het leven volgens de Chinezen.   Die gebruikt Michel in zijn praktijk onder de vorm van het acronym BERG zoals het yin -yang symbool ook wel eens vergeleken wordt met een berg waarvan de zonzijde yang is en haar schaduwzijde yin:

B Bewegen

E Eten en drinken

R Rust nemen

G Gedrag | Mindset

 

 

Wil je meer weten over de Stichting of de verschillende onderdelen en projecten?  Neem dan een kijkje op www.cnys-tcm.com maar je mag ook altijd mailen naar info@cnys-tcm.com.

 

Logo CNYS

Qi (Chi) - Wat is dat?

12 oktober 2020 in /door

De Chinese cultuur kent één heel uitzonderlijk begrip wat ons heel bekend in de oren klinkt maar waarvan de precieze betekenis voor velen van ons een groot vraagstuk blijft. Ik heb het hier over het begrip ‘Qi’. Vaak grijpen we terug naar de allesomvattende vertaling van ‘energie’1. Het begrip energie wordt echter vaak al even vaag ervaren als de term ‘Qi’, alleen dat het dan misschien wat vertrouwder in de oren klinkt en we er tenminste een beeld kunnen bij vormen. Het artikel richt zich er op om enkele lijnen uit te zetten waarrond de verkenning van het begrip ‘Qi’ kan worden opgezet in de hoop zo een beter en duidelijker omlijnde verklaring te kunnen geven voor een begrip dat zo belangrijk is binnen de Chinese gezondheidscultuur.

Allereerst kunnen we stellen dat de betekenis en het gebruik van het begrip qi door de geschiedenis heen verandert2. Niet alleen verandert het in de loop der tijd, het verandert ook per context waarin het wordt gebruikt.3 We zullen beginnen met de meeste ruime blik op qi. Nl. Alles is Qi.4 Niet alleen wat er is maar ook wat er kan zijn. Qi vertegenwoordigt de mogelijkheid van alle verschijningsvormen van het leven op aarde en in het menselijk lichaam. Deze qi is volgens P. Kervel5 ongedifferentieerd, van één en dezelfde kwaliteit, onzichtbaar en onmeetbaar. Het is de primaire staat van het universum6, de accumulatie van qi schept leven, de verstrooiing ervan brengt de dood.

Zoals we in de Chinese kosmologie kunnen zien treedt hierna differentiatie op.6 Uit de Dao, uit Wuji (de stilte die alle potentialiteit omvat – Qi zoals we bij E.R. de la Vallée gezien hebben) ontstaat Taiji, van yin en yang. De interrelaties van deze twee leiden tot wat we kennen als Wuxing (Metaal, Water, Hout, Vuur, Aarde) en de 10.000 dingen, maw. alles wat er is.

8“ Tao begets the One;

The One consists of Two in opposition (the Yin and Yang);

The Two begets the Three;

The Three begets all things of the world.

All things connote the Yin and Yang.

The Yin and Yang keep acting upon each other

And thus things keep changing and unifying themselves.”

Dit proces wordt weergegeven in Hoofdstuk 42 van de Dao De Jing.  De drie in dit vers wordt gezien als de weergave van de driedeling Hemel – Mens – Aarde.9  Waar Hemel de opeenhoping van Yang is, het Ultieme Yang en de aarde het Ultieme Yin.  De mens is dan wat daaruit voortkomt.  De interrelatie van yin en yang waar het gedicht over spreekt wordt uitvoerig behandelt in het boek de ‘Yijing’.10  Volgens dit boek is de realiteit zo dat alles in het universum onderhevig is aan verandering.

Die differentiatie is wat ons verhaal verder stuwt.  De differentiatie leidt in eerste instantie tot iets wat immaterieel is of iets wat materieel is.11 Een vorm van energie of materie.  Het kan subtiel zijn als lucht of het kan compact zijn als een berg.  Bij het immaterieel komen vertalingen zoals lucht, adem, damp,… aan bod.12  Deze vertalingen duiden op de nauwe relatie die qi in eerste instantie heeft met Wind.  Zoals E.R. de la Vallée13 aangeeft kom je in de vroegste klassieke Chinese teksten, orakelbeeninscripties of brons-inscripties het begrip qi niet tegen.  Wat je wel tegenkomt is het karakter voor ‘wind’.  Wat kwaliteiten bevat die je later bij het begrip qi zult terug vinden.  Ook P. Unschuld14 legt binnen de ontwikkeling van het concept qi de link met ‘wind’.  Qi werd op die manier ook gezien als een omgevingsfactor.  Net zoals wind uit vier windrichtingen komt heb je ook qi die bij deze windrichtingen hoort.

Daarnaast heb je de qi van de vier seizoenen.  Wanneer je dan verder kijkt in de ontwikkeling van qi kom je bij de associatie van qi en menselijke emoties.15  Niet alleen zijn emoties een vorm van qi, de qi van het lichaam wordt tevens beïnvloedt door de emotionele staat van een persoon.

15 Huang Di:

When one is angry, the qi rises.

When one is happy, then the qi relaxes.

When one is sad, the qi dissipates.

When in fear, the qi moves down.

Kijken we naar de meer materiële zijde van Qi dan komen we binnen het menselijk lichaam al snel terecht bij de intieme relatie tussen bloed, qi en lichaamsvloeistoffen.16  Deze is volgens C. Xinnong van primair belang bij het bepalen van een behandeling.  Ze coördineren, promoten of verhinderen elkaar in hun functionele activiteiten.  Dit wordt bevestigd door Z. Yanfu17 die erop wijst dat niet alleen in pathologie maar ook in fysiologie de relatie aanwezig is.  Het zijn basis substanties die in elkaar kunnen omgezet worden onder invloed van de transformerende activiteit van qi.  Als één van hen verandert zullen de andere twee een overeenkomstige reactie vertonen.  Bloed voedt de qi en de qi stuwt en houdt het bloed vast.18

In de voorgaande alinea’s hebben we gezien dat er een onderscheid gemaakt wordt tussen immaterieel of de meer materiële vormen van qi.  Dit is echter slechts één manier van kijken naar qi.  De andere manier is om te kijken naar qi als functie of te gaan differentiëren in functie van qi.  Kendall wijst erop dat qi als suffix toevoegen aan een begrip, dit begrip transformeert in de beschrijving van de functie van dat begrip.19  Als je zegt, lever-qi, dan bedoel je de functie van de lever volgens de Chinese geneeskunde.  Dus qi wijst ook op de functionele activiteit van de organen20. Qi kan de functie weergeven van iets maar qi zelf kan ook verschillende functies hebben.  Twee belangrijke componenten van qi zijn de voedende functie (Yingqi) en de beschermende functie (Weiqi).21 Daarnaast vind je verwarmende / stimulerende functie (allen een vorm van yangqi), transformerende of controlerende functie, enz..  Verder wordt er een onderscheid gemaakt tussen Pre-natale qi, wat je hebt meegekregen bij de geboorte of post-natale qi, dat wat je na je geboorte verzamelt zoals via voeding en ademhalen.  Vind je dat nog niet genoeg, dan kun je concepten als Yuanqi, Zongqi en Zhenqi gaan verkennen.

Zoals we gezien hebben in het bovenstaande artikel is het begrip ‘Qi’ een hele wereld op zich.  Het is de basis van ons universum.  De belangrijkste differentiatie is die in Yinqi en Yangqi.  Een onderwerp waar hele boeken over zijn geschreven.  Het kan materieel of immaterieel zijn maar het betekent ook gewoon functie dan wel dat het zelf verschillende functies is.  Toch is het één.  Een uitspraak van Michael Page geeft dit mooi weer: “Het is een geslepen diamant die als je erop schijnt vele verschillende soorten lichtstralen toont maar toch is het één en dezelfde diamant.22

TV.

1. E.R.de la Vallée 2006 p.1   2. E.R de la Vallée – Study of Qi 2006 p.7 / P. Unschuld 2003 – Huang di Nei Jing p.149   3. G. Maciocia 1989 p.36   4. E.R de la Vallée 2006 p.5 & p.35   5. P.C. Kervel 2007 p.50   6. Z. Yanfu 2000 p.102 / G. Maciocia 1989 p.36   7. J. Fowler  2005 p.79       8. G. Zhenkun 2006, Chapter 42   9. J. Fowler 2005 p.110   10 J. Fowler 2005 p.44    11.G. Maciocia 1989 p.35 / J. Fowler p.177   12.J. Fowler 2005 p.177 / N. Wiseman 2002 p.457 / P. Unschuld 2003 p.149   13. E.R. de la Vallée 2006 p.2    14. P. Unschuld 2003 p.149   15. P. Unschuld 2003 p.160   16. C. Xinnong 2010 p.57   17. Z. Yanfu  2000 p.123    18. G. Maciocia 1989 p.51   19. D.E. Kendall 2002 p. 133     20. G. Maciocia 1989 p. 38    21. D.E. Kendall 2002 p.129 / G. Maciocia 1989 p. 41&47 / PC Kervel 2007 p.242 / Z. Yanfu 2000 p. 104 / N. Wiseman 2002 p. 475 / C. Xinnong 2010 p. 54 22. J. Fowler 2005 p. 177

Bibliografie:

– Cheng Xinhong, 2010.  Chinese acupuncture and Moxibustion; Foreign Languages Press Beijing China; ISBN 978-7-119-05994-5
– Donald E. Kendall, 2002.  Dao of Chinese Medicine – understanding an ancient healing art; Oxford University Press Inc. New York; ISBN 978-0-19-592104-5
– Elisabeth Rochat de la Vallée, 2006.  A study of Qi – in classical texts; Monkey Press; ISBN 978-1-872468-28-0
– Giovanni Maciocia, 1989.  The Foundations of Chinese Medicine – a comprehensive text for acupuncturists and herbalists; Churchill Livingstone Inc. New York; ISBN 0-443-03980-1
– Gu Zhengkun, 2006. The Book of Tao and The; Beijing University; ISBN 978-7-5001-1200-6
– Jeaneane Fowler, 2005.  An introduction to the Philosophy and Religion of Taoism – Pathways to immortality;  Sussex academic press Brighton Portland; ISBN 1-84519-086-6
– N. Wiseman & F. Ye, 2002.  A practical dictionary of Chinese Medicine.  Second Edition, Fourth Printing.  Paradigm, Brookline, MA and Taos, NM; ISBN 0-912111-54-2
–  P. Unschuld, 2003.  Huang Di nei jing su wen – Nature, knowledge, imagery in an Ancient Chinese Medical Text; University of California Press; ISBN 978-0-520-23322-5
– Peter C. Kervel, 2007.  Acupunctuur in 1 dag; Lan Di Press Kockengen; ISBN 978-90-79212-01-9
– Zuo Yanfu, 2000. Basic Theory of Traditional Chinese Medicine 2003. Publishing House of Shanghai University of TCM; ISBN 7-81010-682-1

Logo CNYS

Artikel gepubliceerd door de Stichting Chinese Yang Sheng and TCM.  Wil je meer weten over de Stichting of de verschillende onderdelen en projecten?  Neem dan een kijkje op www.cnys-tcm.com maar je mag ook altijd mailen naar info@cnys-tcm.com.

Yin Yang Theorie

3 augustus 2020 in /door

De yin yang theorie is een basisgegeven, niet alleen voor het begrijpen van de Chinese geneeskunde maar binnen de gehele cultuur.  Je kunt het idee van yin yang overal op toepassen.  Hoewel het basisidee voor velen onder ons een simpel gegeven lijkt is het uiteindelijk een complexe manier van kijken naar het menselijk bestaan in een dynamische wereld.  Het is een manier om de wereld om ons heen te begrijpen.  Een wereld die ontstaat door de relaties tussen tegengestelden.

De theorie is in eerste instantie een manier van categorisatie.  Het is een verzameling van associaties en categorisaties.  We zien wel vaker lijstjes opduiken met yin en yang elementen maar omdat het principe toegepast kan worden op alle elementen in dit universum zou het onbegonnen werk zijn om een volledige indeling te geven.  De lijst zou immers eindeloos zijn. We dienen echter steeds een nuance aan te brengen en dat is die van relativiteit.  Elke indeling is relatief.  Daarom zou het op zich ook verkeerd zijn om te zeggen iets is absoluut Yin of Yang.  Elk object van categorisatie staat in relatie tot datgene waarmee het vergeleken wordt.  In dit geval dus zijn tegengestelde.  Alles is relatief en we kunnen enkel de dingen kennen in relatie tot iets anders.  Yin en yang zijn uitersten van een zelfde continuüm.  Daarnaast heeft elk object de potentie om zijn tegengestelde te worden.

De yin yang theorie is een filosofische school van denken, een vorm van naturalisme waarbij de Natuur op een positieve manier benaderd wordt.  Het is een inclusieve manier van kijken waardoor men zich niet richt op het controleren of onderwerpen van de Natuur maar op het handelen in harmonie met zijn inherente wetten.  Het complementariteitsprincipe zorgt voor een alternerende en pulserende interactie tussen de twee principes waarbij iets nooit perfect yin of perfect yang is.  Er is steeds een vorm van dominantie van het één over de ander.  Omdat yin en yang beiden dezelfde oorsprong hebben zijn ze gelijkwaardig aan elkaar en kan er dus geen sprake zijn van het één is beter dan het andere.

Je kunt de concepten niet zien als puur logische entiteiten noch als simpele kosmologische principes.  Het is niet alleen een manier van categoriseren maar ook een manier van kwalificeren.  Dat betekent dat er een mate van gradering mogelijk is.  Het is geen statisch gegeven maar een dynamisch proces.  Het is zelden een statische 50-50 relatie, dit is enkel een momentopname waar het proces doorheen gaat.  Dit dynamische proces is de kern van de hele zaak en vind je terug in het boek der veranderingen – de Yijing.  In dat opzicht kun je stellen dat kennis van de Yijing en daarmee van de omzetting en het dynamische spel tussen yin en yang – de basis vormt van de Chinese geneeskunde.

Differentiatie kan gezien worden in het licht van kwalitatieve en kwantitatieve overlapping.  Kwalitatief betekent dat bij de indeling van yang en yin, yang verder kan onderverdeeld worden in yang en yin, daarbij weer verder in yang en yin, enz… Datzelfde geldt overigens ook voor yin. Een voorbeeld hiervan is dat het bovenlichaam yang is en het onderlichaam yin.  Binnen dit bovenlichaam (yang) is de voorkant yang en de achterkant yin.  Is de rechterarm yang en de linkerarm yin.  Is de binnenkant van de arm yin en de buitenkant yang. Kwantitatief gaat dan weer meer over de mate van yin en yang gezien vanuit de cyclische fasen.  Zo heeft 1u ochtend minder yang dan 4u in de ochtend en weer minder yang dan 11u in de ochtend.  De overgang van de ene polariteit naar de andere verloopt gradueel en in een onafgebroken proces.

In eerste instantie werd dit een viervoudige categorisatie van yang in yin, yin in yin, yin in yang en yang in yang.  Ook wel genoemd als jong yin, vol yin, jong yang en vol yang.  Yin en yang kunnen dus verbindingen aangaan met elkaar.  Iets kan zowel yin als yang zijn.  Hoe yin en yang verder differentiëren vind je terug in het schema van Wuji – Taiji – YinYang – Wuxing – 10.000 dingen.  Na de 4 vormen van paarvorming van yin en yang krijg je de trigrammen.  Gecombineerd vormen deze trigrammen de hexagrammen en daarvan zijn er 64 combinaties.  Deze hexagrammen, dat is wat de Yijing is.  Je kunt stellen dat de Yijing een taal is die is opgebouwd uit combinaties van yin en yang.

Als één ding duidelijk mag zijn is dat yin en yang geen vaste gegevens zijn maar dat zij in een continue spel van verandering verkeren.  Het is geen statisch concept.  Het Taiji symbool staat niet stil maar is in continue beweging.  Gelijkaardig aan het Hellenistisch concept van ‘panta rhei’ waarbij alles stroomt.  Er is een permanente beweging, alles is in een staat van verandering.  De enige constante in het universum is dat alles verandert.  Deze dynamiek, die manier van verandering, dat is wat je wil leren begrijpen.

Uiteraard zijn er ook processen die complexer zijn dan met een viervoudige indeling zijn te omschrijven.  Vandaar dat er is doorontwikkeld naar trigrammen en hexagrammen.  Waarbij de 64 hexagrammen de ultieme differentiatie zijn en daarmee alles in onze wereld kan omschreven worden.  Omdat alles in het universum omschreven kan worden in termen van deze hexagrammen kun je stellen dat alles gebaseerd is op yin en yang.  Yin en yang zijn daarbij fasen in een cyclische beweging waarbij de één continue in de ander wordt omgezet.  Het is een transformatieproces.  De relatie tussen deze twee is wat je terugvind in het Taiji symbool en symboliseert wat men noemt de ‘onderlinge afhankelijkheid’ van yin en yang.  Het Taiji symboliseert perfectie en beide paren omsluitend bezit het alle mogelijkheden van de kosmos terwijl het tegelijk hun inter-relationele aard benadrukt.

De Chinese geneeskunde gaat ervan uit dat het menselijk lichaam is ontstaan door het mengen van yin en yang.  De Huang Di Nei Jing zegt: twee soorten qi trekken elkaar aan om te vermengen en zo een fysische entiteit te vormen.  Die yin yang verhoudingen vinden we terug in de categorisatie van alle fenomenen en dus ook van de aspecten van het lichaam.  Naast de regionen van het lichaam (zie bovenstaand voorbeeld van voor en achterkant / boven en onderkant) heb je classificatie van de interne organen: de volle organen zijn yin (lever, hart, nieren, milt, longen) en de holle organen zijn yang (dikke en dunne darm, galblaas, maag, blaas).  Dit is wat men kent als de ZhangFu.  Het op deze manier in kaart brengen van het lichaam stelde een arts in staat om de natuur van een ziekte te categoriseren als zijnde actief in een yin of yang regio.  Iets wat zijn manier van behandelen mee zou bepalen.

Dit wat betreft de eenvoudige tweedeling in tegengestelden.  Een voorbeeld van een meer complexe differentiatie is de indeling van de 12 kanalen van het lichaam waarbij 2×3 kanalen yin zijn en 2×3 kanalen yang zijn.  Dit is wat men noemt de zes divisies.  Een ander mooi voorbeeld van hoe de principes van yin yang worden ingezet in de geneeskunde is de basis diagnostische methode van de Ba Gang ofwel 8 principes.  Hierbij wordt een onderscheid gemaakt in de volgende thema’s: Is het yin of yang – is het extern of intern – warm of koud – vol of leeg.

Het principe wordt binnen de Chinese geneeskunde op verschillende manieren toegepast.  Het biedt ruimte aan het indelen van de histologische structuren van het menselijk lichaam.  Het geeft de relatie weer tussen structuren en hun functies.  Het categoriseert de pathogenese waarbij we een onderverdeling hebben in exces yin of yang en deficiëntie van yin of yang.  Het geeft ons niet alleen een handvat bij de diagnose en syndroom differentiatie maar het is tevens onze gids bij de keuze van behandeling.

Bibliografie:

– Donald E. Kendall, 2002.  Dao of Chinese Medicine – understanding an ancient healing art; Oxford University Press Inc. New York; ISBN 978-0-19-592104-5
– Giovanni Maciocia, 1989.  The Foundations of Chinese Medicine – a comprehensive text for acupuncturists and herbalists; Churchill Livingstone Inc. New York; ISBN 0-443-03980-1
– Huang Jianping, 1995. Methodology of TCM; New World Press, Beijing China; ISBN 7-80005-266-4
– Jeaneane Fowler, 2005.  An introduction to the Philosophy and Religion of Taoism – Pathways to immortality;  Sussex academic press Brighton Portland; ISBN 1-84519-086-6
– Porkert M. 1978. The theoretical Foundations of Chinese Medicine – Systems of correspondence.  MIT Press; ISBN 0-262-16058
–  P. Unschuld, 2003.  Huang Di nei jing su wen – Nature, knowledge, imagery in an Ancient Chinese Medical Text; University of California Press; ISBN 978-0-520-23322-5
– R. Goris 2006. De Yijing van Koning Wen; Altamira Becht, Haarlem; ISBN 9069636565 / NUR722
– Zuo Yanfu, 2000. Basic Theory of Traditional Chinese Medicine 2003. Publishing House of Shanghai University of TCM; ISBN 7-81010-682-1

Logo CNYS

Artikel gepubliceerd door de Stichting Chinese Yang Sheng and TCM.  Wil je meer weten over de Stichting of de verschillende onderdelen en projecten?  Neem dan een kijkje op www.cnys-tcm.com maar je mag ook altijd mailen naar info@cnys-tcm.com.

Tea's Delight

28 juni 2020 in /door

Thee heeft ondertussen zijn welverdiende plek binnen onze Westerse gezondheidscultuur verdient.  Toch bestaan er nog veel misvattingen over wat thee is en waarom het nou net zo goed voor je is.  Hong Tong Wu van het Amsterdamse theehuis Tea’s Delight kan je er alles over vertellen.  In het gezellige winkeltje aan de Kinkerstraat kun je terecht voor een heel scala aan echte Chinese thee.  Niet alleen kun je de thee kopen maar je kunt ook aan de hand van workshops leren hoe je nou echt thee zet en proeft.  Hong Tong Wu ontvangt je met open armen en is altijd bereid om je meer uitleg te geven over zijn passie.  In dit artikel uit het CNYS magazine nr. 8 uit 2018 doet hij dat ook.  Veel leesplezier.

INTERVIEW Hong Tong Wu

Hallo mijn naam is Hong Tong Wu.  Mijn zus en ik hebben een theehuis genaamd Tea’s Delight in Amsterdam. Mensen kunnen bij ons gezellig een kopje thee komen drinken of thee en ‘tea-ware’ kopen om zelf thee te zetten.  Daarnaast ver-zorgen wij ook workshops en ‘tastings’, dit allemaal om de theecultuur te verspreiden.

Hoe zijn jullie daartoe gekomen?

Wij zijn met thee opgegroeid.  We komen uit Guangdong.  Een regio waar de theecultuur het meest vergevorderd is.  Mensen drinken daar al eeuwen thee, zo een beetje de hele dag door.  Een aantal familieleden en -relaties van ons werken dan ook op theeplantages, waar we ook een aantal thee-soorten bij inkopen. Daarnaast ga je jezelf erin verdiepen. Je leest wat, je bezoekt theeplantages, je leert thee masters kennen en zo ontwikkelt zich dat verder.

Wat houdt dat in, Gong Fu Cha?Hong Tong Wu

Cha betekent thee. Gong Fu zou je kunnen vertalen als ‘vaardigheid door oefenen’.  Het gaat dus over je vaardigheid om thee te zetten.  De manier waarop de thee wordt gezet bepaalt immers mee hoe die smaakt.  Bij Gong Fu Cha zetten we thee als volgt. De blaadjes gaan in de Gaiwan – letterlijk vertaald is dat deksel met kommetje.  Vroeger dronken mensen ook rechtstreeks uit de Gaiwan. De deksel houdt de blaadjes dan tegen, zodat je geen theeblaadjes mee drinkt. Je eerste en laatste slok smaken dan wel anders, omdat de thee die het dichtst en het langst bij de theeblaadjes zit, een intensere smaak krijgt. Vandaar dat we de thee eerst uitschenken in de Gong Dao Bei, het eerlijkheidskopje, om te mengen.

Vanuit de Gong Dao Bei schenken we de thee dan in theekopjes, die zijn heel klein in vergelijking met wat Nederlanders vaak gebruiken, een grote mok.  Het prettige van een goede thee is dat je deze  meerdere malen kan zetten, waarbij de smaaktonen bij iedere schenking net iets anders is. Kleine theekopjes zijn in dat opzicht dus handiger. Theekopjes zijn altijd van porselein of van glas.  De buitenkant van het kopje kan rijk versierd zijn maar de binnenkant van het kopje is altijd wit,  tenzij bij doorzichtige kopjes uiteraard.  We willen namelijk altijd de kleur van de thee zien.  De kleur van de thee zegt veel over de kwaliteit.  Groene thee moet gewoon groen zijn, witte wit, enz..  Daarnaast heb je heel klassiek dat het randje van de kop wat vlakker is. Op die manier kun je makkelijker lucht bijvoegen, zodat je via je gehemelte de thee proeft. Dat heeft hetzelfde effect als wanneer er geslurpt wordt bij het wijn-proeven.

Welke factoren bepalen nog de kwaliteit van de thee?

De kwaliteit van de thee wordt bepaald door drie factoren: de kwaliteit van de theebladeren bepaalt voor grofweg 30% de smaak, 60% wordt bepaald door diegene die de thee verwerkt en de rest wordt bepaald door de manier van schenken.  De thee master, de theeverwerker, bepaalt dus een groot deel van de kwaliteit. Net als bij het koken, heb je een goede kok nodig om goede ingrediënten tot een lekker gerecht te maken.  Die theebladeren zijn afkomstig van de theeplant. Voor alle duidelijkheid, rooibos, munt, kamille, etc. zijn allemaal geen thee. Hier in Nederland hebben we de gewoonte om alles wat warm water is met een smaakje, thee te noemen. Dat is niet waar ik het over heb, als ik het heb over thee. Thee komt echt van de theeplant zelf.  In principe is er daar maar één van, net zoals er bij wijn maar één druif is.  Uiteraard heb je variaties van die druif maar het blijft een druif. Zo geldt dat dus ook voor thee. Dat onderscheid maken we hier heel duidelijk.  Dat wat mensen kennen als ‘thee’ noemen wij tisanen. Dat komt omdat thee heel specifieke eigenschappen heeft wat tisanen niet hebben.  De theeplant heet de ‘Camellia Sinensis’ waarvan er twee hoofdvariëteiten zijn: de ‘Camellia Sinensis Sinensis’ en de ‘Camellia Sinensis Assamica’.  De Assamica heeft grote bladeren die als in het wild een boom is.  Deze groeien overal: India, Kenia, Portugal, Engeland, etc.. De Assamica gebruiken we in China maar voor één soort thee en dat is de Chinese zwarte thee of Puerh, dat zijn gefermenteerde, gegiste theeën.  Chinese, Taiwanese en Japanse theeën zijn meestal gemaakt van de Sinensis.  Ook daar heb je natuurlijk door cultivatie heel veel varianten in.

Thee schijnt goed te zijn voor de gezondheid – kun je ons daar wat meer over vertellen?

Laten we beginnen met het lichamelijke.  Het unieke aan thee is dat het heel veel antioxidanten heeft.  Deze beschermen je lichaamscellen.  Tot wel 1/3 van het gewicht van thee bestaat uit antioxidanten.  Vandaar dat thee in het begin als medicijn werd gebruikt.  Toen werd de thee ook vermalen, want als je het als medicijn wilt gebruiken, dan wil je het zo snel mogelijk kunnen opnemen.  Op die manier werden de theeblaadjes dus ook echt ingenomen.  Dat noemen we matcha.  Een eenvoudige toepassing van thee als medicijn is bij kiespijn. Je kan dan op theebladeren gaan kauwen. De detoxerende werking van de theebladeren doodt de bacteriën.  Daarnaast heeft thee de bijzondere eigenschap dat het geurtjes neutraliseert, het verwijdert de slechte  adem.  Het tweede element wat bekend is, is caffeïne. Mensen noemen dat wel eens theïne maar dat is dus gewoon caffeïne.  Ter referentie: koffie heeft ongeveer drie keer zo veel caffeïne als thee.  Waar wel het onderscheid in zit, is dat het bij koffie om ‘kale’ caffeïne gaat.  Het gaat meteen je lichaam in. Je voelt het shotje en na anderhalf uur is het voorbij.  Caffeïne in thee is gebonden. Er zitten andere elementen omheen waardoor je lichaam meer tijd heeft om het af te breken.  Daar zit het verschil.  Het heeft wel een opwekkende werking maar dus niet zoals die van koffie zelf.   In China zie je mensen een hele dag door thee drinken zonder dat ze daarbij hyper worden, geen hoge bloeddruk of hartkloppingen zoals je bij een hele dag koffie wel kunt krijgen.  Waarom nu die verwarring met theïne?  Thee heeft nog een derde element dat wel uniek is voor thee en dat is theanine.  Caffeïne is een stimulant, terwijl theanine een rustgevend element is. Beetje zoals yin en yang.  Theanine haalt de negatieve effecten van caffeïne enigszins weg.  Monniken in Tibet drinken bijvoorbeeld vaak thee voor het mediteren. Dit geeft hen een kalme alertheid.  Dan kom je gelijk bij het andere aspect van thee en dat is de geestelijke werking.  Je ervaart dus een vorm van heldere rust.  Die rust wordt tevens bevordert door het thee zetten zelf.  De hele setting van thee drinken bevordert dat.  Als je dan nog een stap verder gaat daarin zie je dat thee drinken ook een hele sociale aangelegenheid is. Een mens is niet alleen een biologisch wezen, het is ook een sociaal wezen. Thee en de hele cultuur eromheen bevordert dat sociale, het ’community-gevoel’.

Matcha Thee

Kent thee een plek in de Chinese geneeskunde?

Nee.  Tot de Tang dynastie werd matcha, thee in poedervorm, wel als medicijn gebruikt.  Maar Chinese thee heeft zich verder ontwikkelt als een echte losse thee, waarvan het aftreksel een dagelijks drankje is geworden.  Je kunt het meer zien als onderhoud.  “Het is niet zo krachtig als farmaceutische middelen.  Het hele thee drinken met de cultuur van het zetten en samenhorigheid bevordert natuurlijk wel de gezondheid, maar het is niet perse een geneesmiddel. “

Toch wordt wel eens gezegd dat bv. rode thee goed is bij maagpijn, is dat dan een fabeltje?

Nee, zeker niet.Thee heeft wel degelijk een effect en er zit ook verschil tussen een groene of zwarte thee.  Een groene thee is wat simpeler te maken: droogrollen, verhitten en ‘that’s it’ – een rode thee moet je bijvoorbeeld helemaal uit laten oxideren.  Gefermenteerde of gegiste thee bestaat ook.  Het hele proces heeft invloed op zowel de smaak als werking van de thee.  Een groene thee is meer voor de antioxidanten.  Zwarte thee en rode thee bevorderen meer de spijsvertering.  Die moet je dan ook niet snel op een lege maag gaan drinken.  Dat voel je, zeker bij wat oudere Puerh.  Het wordt ook vaak gebruikt bij gerechten.  Groene thee met garnalen bijvoorbeeld waar de thee zorgt voor de frisheid.  Een heel bekend gerecht met is eend met Puerh, waar de Puerh enigszins het vet gaat oplossen.  Dergelijke zaken zie je veel terug in Chinese keukens.

Thee heb je in allerlei prijsklassen; waar zit het verschil?

Ten eerste, laat je nooit leiden door de prijs als je wat koopt.  Ontwikkel je smaak en ga daar op af.  Maar er zijn inderdaad soms hele grote prijsverschillen.  Dat hangt in eerste instantie van de theemaker af.  Zoals ik al zei hangt 50 – 60% van de smaak hangt af van hoe het verwerkt is.   Daarnaast heeft het ook te maken met de kwaliteit van de theebladeren.  Net zoals andere planten en dieren, smaakt de thee beter als de theeplant onder zwaardere omstandigheden leeft.   Thee die op hoge bergen groeien bijvoorbeeld. Op die hoogte, zeg minimaal duizend meter, worden ook geen insecticides gebruikt, omdat daar minder insecten aanwezig zijn.  Niet alleen de hoogte is belangrijk maar ook de plek zelf.  Sommige theeplanten groeien op hele onvruchtbare rotsen, die hebben meer tijd nodig om te groeien.  Of in een dal waar ze slechts een paar uurtjes per dag zonlicht krijgen.  Oudere planten zijn ook rijker aan smaak. Zij hebben een veel uitgestrekter netwerk aan wortels en halen dus meer voeding uit een groter stuk bodem.   Theezakjes gebruiken meestal de onderste delen van de theeplant.  Die gebruiken wij nooit. We gebruiken de bovenste eerste tot misschien het vierde theeblad  Oude theeplanten die op hoge bergen, op of tussen rotsen groeien, waarvan we alleen de bovenste vier bladeren gebruiken voor thee. Uiteraard heb je er hier niet heel veel van, waardoor de prijs hoger zal liggen.

Hebt u nog 3 tips voor een goede gezondheid?

  1. Doe niet wat ongezond is. Gezondheid is een heel complex iets.   Daarom is het vaak moeilijk om te weten wat nu wel of niet gezond is.  Maar wat ongezond is, dat weet iedereen.  Als je daar nu begint, dan kom je al een heel eind.
  1. Maak van thee drinken een gewoonte.  Neem de tijd voor het drinken van thee.  Neem tijd voor jezelf. Elke dag even niks doen.
  1. Doe het samen.  Niet zomaar even thee drinken om de thee.  Maar het samenzijn.  De cultuur van het thee drinken.

Tea's Delight Logo

 

Wil je meer weten over de Stichting of de verschillende onderdelen en projecten?  Neem dan een kijkje op www.cnys-tcm.com maar je mag ook altijd mailen naar info@cnys-tcm.com.

 

Logo CNYS

Qigong en kankerbestrijding

29 mei 2020 in /door

Qigong in de strijd tegen kanker.  Een opmerkelijk verhaal van een gepassioneerde Nell van Hartevelt.  Vanuit de Stichting Guo Lin Qigong Nederland zette zij de opleidingen in deze unieke bewegingsleer op.  Naast de eigen lessen qigong en taiji heeft ze samen met haar dochter Anke de opleiding Kinder Taiji Docent opgezet.  Chang Qing Shui is dan weer een 2 daagse basis cursus Aqua Taiji.  Met andere woorden – meer dan de moeite waard om eens een kijkje te nemen.  Veel leesplezier. [interview uit CNYS magazine nr. 7 – 2e Kw 2018]

INTERVIEW Nell van Hartevelt

Mijn naam is Nell van Hartevelt.  Ik ben zelf begonnen met Taiji les in 1989 bij een leraar in Middelburg.  Ik was toen docent dansexpressie op basisscholen en was dus veel met beweging bezig.  In 1999 ben ik de BOCAM opleiding gaan doen en in 2004 ging ik voor het eerst naar China.  Toen ik in 2006 terug ging ben ik in aanraking gekomen met Guo Lin Qigong.  Sinds die tijd geef ik fulltime les.Nell van Hartevelt

Wat voor lessen geeft u?

Ik geef les op 12 verschillende locaties.  Sommige lessen zijn via Stichting Welzijn van de gemeente.  Lessen zoals valpreventie zijn erg populair om aan ouderen gegeven te worden en de basis van dergelijke lessen ligt veelal in de Taiji dus zo kwam de gemeente er bij om dan maar meteen over te schakelen op Taiji zelf.  Daarnaast geef ik les in samenwerking met een sporschool, daarvan is een les Aqua Taiji.  Verder heb ik ook egien groepen, Taiji en Qigong op verschillende niveaus.  Ook geef ik regelmatig lessen en lezingen bij bedrijven of instellingen. 

Naast het lesgeven bent u ook betrokken bij de Stichting Guo Lin Qigong, kunt u daar wat meer over vertellen?

Guo lin Qigong is een vorm die in eerste instantie was opgezet gericht op kanker patiënten.  Dat komt omdat mevr. Guo Lin zelf ziek was.  Later bleek het ook goed te zijn voor andere chronische klachten zoals hoge en lage bloeddruk, reuma of MS.  De Qigong bestaat hoofdzakelijk uit verschillende loopjes maar je hebt ook zittende of liggende varianten waardoor het ook voor mensen met ernstige bewegingsbeperking goed kan worden ingezet.

Wat is nu zo specifiek aan deze vorm van Qigong?

Dat is met name de ademhaling, de Xi xi hu ademhaling waarbij je 2x inademt na elkaar alsof je aan een bloem ruikt.  Daardoor haal je meer zuurstof binnen.  Zuurstoftherapie is iets wat wel vaker wordt gebruikt bij kankerpatiënten.  Doordat het bloed zuurstofrijker is worden de foutieve cellen efficiënter aangevallen.  Zelf vind ik het erg belangrijk dat mensen het gevoel hebben dat ze echt zelf kunnen bijdragen aan hun genezing in plaats dat ze puur overgeleverd zijn aan de artsen en de chemo.  Dat geeft een enorm gevoel van empowerment.

In welk format vinden die lessen plaats?

Dat kan heel verschillend zijn.  We hebben groepslessen en wandelgroepen, maar ook privé sessies.  Ik merk wel dat er steeds meer doorgestuurd wordt vanuit artsen en psychotherapeuten hier in de regio.  Die beginnen het ook te kennen.  Ze merken dan nl. verbetering op bij hun patiënten en wanneer zij vragen naar de oorsprong hiervan dan vertellen de mensen over wat ze hier doen.  Het enige wat wij kunnen doen is ervoor zorgen dat de mensen zich beter en sterker voelen, waardoor ze ook de reguliere behandeling beter aankunnen.  Dan ontstaat er van nature een samenwerking tussen Oost en West.

GuoLinQigong

Zijn er meerdere mensen in Nederland die deze vorm van Qigong onderwijzen?

Er zijn inderdaad meerdere lesgevers in Nederland.  Eerst hebben we een Stichting opgezet om de Guo Lin Qigong te promoten en dan zijn we via die Stichting een opleiding gaan opzetten.  De volgende opleidng gaat alweer in augustus 2018 van start.  Deze opleidingen zijn geaccrediteerd door Zhong.  Dat is voor ons heel erg belangrijk, zo hebben mensen toch meer vertrouwen.

Wat houdt die opleiding in?

De opleiding duurde vooreerst steeds 14 maanden.  Ditmaal nemen we echter een iets andere aanpak en hebben we het teruggebracht naar 10 maanden.  We gaan van start met een volle lesweek van 30 lesuren.  De gehele opleiding is 84 docent contact uren en gemiddeld 4 uur zelfstudie per week gedurende een jaar.  We beginnen dus intensief waarna we gemiddeld elke maand een lesdag houden, in totaal 9 stuks, van 6 uur.  De opleiding kost 1500 euro.  In Juni is er dan een examendag.  Het is best een intensieve tijd want het betreft een hele hoop lesstof en die moet toch goed geoefend worden wil je het onder de knie krijgen.

Je vermeldde al dat de ademhaling een belangrijk punt is, wat kan ik nog meer verwachten aan lesstof?

Guo Lin Qigong bestaat vnl. uit verschillende soorten loopjes, hoewel er dus ook zittende of zelfs liggende varianten bestaan.  Op dit moment zijn er 9 loopjes die men moet leren.  Daar moet je al een goed onderscheid gaan maken want de ene zijn ‘xie fa’ of ‘bu fa’.  Dat betekent dat ze ofwel opvullen ofwel afvoeren.  Daarnaast heb je ‘San Kai He’ oefeningen, het driemaal openen van het dantien en de afsluitende oefeningen.  Een wandelsessie duurt een uur, de wandeloefeningen waarbij ook rotaties voorkomen, worden verder gecombineerd met ademhaling en het maken van geluiden.   Het hele systeem volgt de Chinese gezondheidsleer met meridianen, vijf elementen, voeding, enz…

Je geeft aan dat er onderscheid gemaakt wordt tussen soorten loopjes, hoe speelt dat een rol in je les?

Het kiezen van het geschikte loopje is een cruciaal aspect van je lesgeven.  Er zit nl. heel veel achter.  Iemand met een duidelijk excess moet je geen aanvullende oefeningen laten doen want dan wordt zijn conditie nog erger, dan kies je voor de afvoerende methodes.  Daarom nemen we ook alleen mensen aan die een bepaalde basiskennis hebben en het liefst ook al enkele jaren ervaring met Chinese bewegingsleer.  In eerste instantie moet er interesse zijn in het therapeutische proces.  De Qigong is tenslotte ontworpen voor kankerpatiënten en helpt daarbij ook bij andere chronische aandoeningen.  Enig inzicht in het ziekteproces is dan ook wenselijk.   Om een vb. te geven, bij kanker ga je niet masseren op de kankerplekken terwijl je dat met andere aandoeningen net weer wel wil doen.  Interesse in het therapeutische proces is cruciaal om een goede Guo Lin Qigong docent te zijn.

Zou u het omschrijven als een medische vorm van Qigong?

Ja, het is echt een vorm van medische qigong.  Je hebt dus mensen nodig  die daar voor open staan, die bij willen blijven met allerlei medische ontwikkelingen, die therapeutische insteek is echt noodzakelijk.  Zo wordt er binnen Guo Lin Qigong voortdurend gekeken naar hoeveel tumormarkers er in het bloed aanwezig zijn.  Aan de hand daarvan worden de oefening dan weer aangepast.

Doen jullie zelf die bloedmetingen?

Nee, dat gebeurt in samenspraak met de behandelende artsen.   We vragen aan de mensen om hun waardes betreffende de tumormarkers op te vragen.  We hebben allemaal tumormarkers in ons bloed want we hebben elke dag een aantal cellen die de verkeerde kant op willen groeien, die gaan woekeren.  Wanneer je zelf-genezend vermogen sterk is dan wordt dat vanzelf opgeruimd.  Kan je lichaam dat echter niet meer dan gaat iets woekeren, dan geven die tumormarkers meestal eiwitten af waardoor men kan zien dat je één of meerdere tumoren hebt.  Vaak is het dan noodzakelijk om bepaalde oefeningen nog twee tot drie jaar verder te zetten en via de follow-up controles observeren we dan of het nog steeds de goede kant op gaat.

Hebt u zicht op de werking van dat therapeutisch proces?

Allereerst is het belangrijk dat de patiënt het vertrouwen in het eigen lichaam en het zelf-genezend vermogen versterkt.  Bij Qigong bespoedigt de deelnemer het inwendige cellulaire omzettingsproces (ionenuitwisseling, ed.)  De kankercellen kunnen er behoorlijk door gestoord worden en zelfs vernietigd.  Het geïntensiveerde Qi kan vervolgens de afbraakproducten opruimen.  Door het herstel van het afweermechanisme wordt de bedreiging van de kankercellen minder.  Immers alleen in een weerloos mechanisme kan een gezwel groter worden, zich uitbreiden en veranderen.  Het is wetenschappelijk bewezen dat door de oefeningen verhoogde elektrische potentiële energie in het lichaam wordt geproduceerd, die ook nog sneller circuleert.  Dat kan de organen tegen uitzaaiing van de kankercellen beschermen.  De Qigong beoefening helpt de ziektehaard te isoleren, in te sluiten en uit te hongeren.  Daarnaast helpt de ademhaling voor een verhoogde zuurstofopname die de pathologische ademhaling van de kankercellen verhindert.  Patiënten merken bij het beoefenen al snel dat ze weer meer eetlust krijgen, beter slapen en minder pijn hebben.  Dat versterkt dan weer het vertrouwen in de verschillende therapieën.

Stichting Guo Lin Qigong Informatie en opleidingen

Kunt u tot slot nog 3 tips geven aan onze lezers om het welzijn en de gezondheid te verhogen?

  1. Eerlijk leren kijken naar je lichaam en geest.
  2. Je eigen verantwoordelijkheid nemen om de nodige veranderingen te maken.
  3. SAMENwerken aan gezondheid.

 

Logo CNYS

Wil je meer weten over de Stichting of de verschillende onderdelen en projecten?  Neem dan een kijkje op www.cnys-tcm.com maar je mag ook altijd mailen naar info@cnys-tcm.com.

Taiji en vrijheid

8 maart 2020 in /door

Roel Jansen – Oprichter van School van de Kraanvogel in den Haag – is één van die interviews die ons sterk is bijgebleven.  Eind 2017 waren wij bij hem te gast voor een gesprek.  Hoe we via het opgeven van ons verzet en het bewust maken van keuzes kunnen kiezen voor vrijheid.  Roel is naast acupuncturist een gepassioneerde lesgever met een hart voor de traditionele manier van lesgeven.  Hij is auteur van meerdere boeken over onderwerpen zoals Tai Chi en Qigong.  Een uitermate interessante leraar met een unieke kijk op dingen.  Lees er meer over in het 6e nummer van ons CNYS magazine.

INTERVIEW Roel Jansen

Mijn naam is Roel Jansen, ik kom oorspronkelijk uit Eindhoven.  Op mijn 12e levensjaar ging ik in de leer bij de Kun Tao meester Tan Eng Ho.  Kun Tao is een verzamelnaam voor Chinese vechtkunsten in Maleis-talig gebied.  Zelf heb ik een Nederlands-Indische achtergrond.  Hij gaf les in Tit Khun, een kunst die verder niemand kent zoals dat wel vaker het geval is met familiekunsten.  Toen ik na pakweg 15 jaar trainen zelf les ging geven merkte ik dat dingen niet vanzelf gingen.  Uiteraard zat daar een stuk onervarenheid als leraar aan vast maar er was ook een groot stuk wat ik niet anders kon aanduiden als ‘de sfeer’.  Het bleek dat bepaalde zaken die binnen mijn eigen trainingsgroep als vanzelfsprekend werden beschouwd binnen de groep waar ik zelf les aan gaf en die voornamelijk Hollandse mensen bevatte, helemaal niet zo vanzelfsprekend waren.  En daar liep ik tegen aan.  Om daar vat op te krijgen ben ik toen Sinologie gaan studeren met krijgskunst als onderzoeksrichting.  Via de opleiding ben ik toen in contact gekomen met een Chinese grootmeester.  Dat was Fei Yuliang, bij hem heb ik mijn eerste Qigong en Tai Chi lessen gekregen.  Vanwege mijn ervaring met Chinese leraren en mijn kennis van de Chinese taal werd ik al vrij snel zijn persoonlijke assistent.  Na 10 leerrijke jaren waarbij we samen een aantal boeken hadden uitgebracht besloot ik om mijn eigen weg te gaan.  Ik zou me verder richten op onderzoek van klassieke teksten en het spreken met meesters.  In de laatste jaren zijn er heel wat interviews vrijgekomen met mensen die nog opgeleid waren in het begin van de vorige eeuwwisseling.  Dat is heel kostbaar materiaal en al die dingen neem ik mee om mijn eigen Taiji verder vorm te geven.  Dat heeft uiteindelijk geleid naar het project waar ik momenteel mee bezig ben, een boek over de namen van de houdingen van Tai Chi, met de gehele context en achtergrond van zo’n houding.  Dat is in een notendop het verhaal dat ik doorlopen heb.

Als ik het goed begrijp bent u een ‘Scholar’, waarbij u theorie en praktijk bestudeert en u specialiseert hierbij in Tai Chi?

Mijn zwaartepunten liggen bij het doorgeven van Tit Khun en het verspreiden van de ‘Vijf Stappen’- Tai Chi van mijn School van de Kraanvogel.  Ik wil niet op commercieel niveau les geven maar op de oude manier, zo zit ook mijn school in elkaar.  Een kleine groep waarbij ieder op zijn eigen niveau traint, de één is dan bezig met Qigong, de ander met Tai Chi of Tit Khun.  De kunst moet leven, zonder dat dogmatische karakter wat je vaak ziet.  Mensen hebben echter eenmaal de neiging om te willen weten, hoe moet dat nu?  Dat willen ze dan van buitenaf aangereikt krijgen maar via de oude manier leer je dus om het binnen in jezelf te zoeken.  Elke leerling is anders, iedereen beweegt anders.  Ja er zijn bepaalde principes die je moet volgen maar elk lichaam en temperament vormt het uiteindelijke resultaat op zijn eigen unieke manier.  Krijgskunst gaat over vrijheid, letterlijk door jezelf te kunnen beschermen maar ook in jezelf, je vrij maken van dogma’s e.d.  Dat is een heel belangrijk iets.

Speelt gezondheid daar ook een rol bij?

Daar overlap je met gezondheid.  Om te beginnen blijft je niveau in Tai Chi en Qigong altijd beperkt als je niet ook Chinese medicijnen hebt gestudeerd (ik ben acupuncturist).  Daarnaast is vrijheid een gevolg van open zijn, fysiek open zijn zoals je bv. bij Qigong doet, is heel belangrijk.  Zit je lichaam dicht dan is ook je geest dicht, dat gaat samen en dan creëer je damp.  Het dichtzitten zorgt ervoor dat de Qi niet kan transporteren.  Het openen van de meridianen is hier dus heel belangrijk.  Die openheid die zorgt er ook voor dat je vrijer kunt denken.

Het lijkt me heel erg dat je die verbinding maakt tussen de krijgskunst, gezondheid maar ook het filosofische aspect.  Vrij zijn als mens, dat houdt ook in dat je bepaalde mate van gezondheid hebt want als je ziek bent, ben je ook niet vrij.  En als je angstig bent omdat je jezelf niet kunt verdedigen, of angstig voor de gevaren van buitenaf, dan beperkt dat ook je vrijheid.

Inderdaad, het maakt je ziek omdat je benepen raakt.  Naar mijn idee is dat ook de reden voor de grote hoeveelheid ziekte in onze maatschappij.  Ok, mensen worden ouder en er kan nu eenmaal meer vastgesteld worden.  Maar als je zo rondloopt dat je de dingen maar op hun beloop laat omdat ze nu eenmaal zo zijn, geef je het verzet op om je leven beter te willen.  Mensen zeggen wel dat ze accepteren zoals het is, maar dat doen ze heel vaak niet echt.  Eigenlijk leggen mensen zich er gewoon bij neer zonder het echt te accepteren en dat zorgt ervoor dat er intern nog steeds een strijd is, een blokkade.  Qigong helpt je o.a. ervan bewust te worden dat die interne strijd er nog steeds is.  In dat opzicht is gezond zijn niet moeilijk, het is een kwestie van keuzes maken.  Uiteraard heb je mensen die een bepaalde genetische aanleg hebben of gewoon ontzettende pech maar voor een groot deel van onze bevolking zou gezond zijn niet al te moeilijk moeten zijn.

“Mensen maken zichzelf ziek door onnodig verzet, niet kunnen of willen kiezen in het leven.”

Die keuzes kunnen soms vervelend zijn om te maken.   Simpel voorbeeld je zit met een levenspartner waar je eigenlijk niet meer bij wil zijn maar het loopt allemaal wel ok, dus je accepteert het, althans dat denk je.  Maar intern zit er wel degelijk een conflict en dat gaat dan woekeren.  Dat interne conflict heeft ook energie nodig en dat moet dan weer ergens anders gehaald worden.  Energie die dan niet meer inzetbaar is voor je openheid, je weerstandsschild.  Hetzelfde met een afstompende baan die je alleen maar doet omdat het moet.  En zo zit het leven vol met conflicten die je openheid beperken.  Daar moet je een keuze in maken, liefst voor het te laat is.   Als je ziek bent, dan ben je dus al te laat.  Dat is ook iets wat je leert bij de vechtsport.  Als iemand me vraagt hoe hij / zij uit een nekklem kan komen.  Dan antwoord ik steevast: kijk eerst eens hoe je in die nekklem terecht bent gekomen, want zit je in die nekklem dan heb je duidelijk daarvoor al iets verkeerd gedaan.  Je moet leren de juiste keuzes maken voordat iets gebeurt.  En in dat opzicht is gezond zijn dan weer wel moeilijk.  Het is makkelijk omdat het neerkomt op keuzes maken maar het is moeilijk voor mensen omdat veel mensen die keuzes niet willen, kunnen of durven maken. Ze zijn bang om bewust te leven, vaak wil men dat iemand anders voor hen keuzes maakt.  Dat iemand anders verantwoordelijk is.

Is dat een gebrek aan vrijheid?

Vrijheid is net als bij een auto, er zit in een gaatje in de benzinetank en je stopt het gaatje dicht, dat is alles.  Maar je moet jezelf wel vuil willen maken om onder die auto te kruipen en daar is waar het vaak aan schort.  In mijn lessen leg ik de nadruk op twee dingen.  Het eerste is het achterwege laten van morele oordelen.  Je mag iets heus wel leuk of vervelend vinden maar wil men er wat over zeggen doe het dan zonder moreel waardeoordeel.  Een klein voorbeeld: iemand die voor jou een klootzak is, is voor een ander misschien een held, dus wie bepaalt dat?  Of iemand die vandaag een klootzak is voor jou kan misschien morgen je held zijn, dus het is ook nog eens tijdelijk.  Leren neutraal kijken naar dingen is heel belangrijk en dat moet je ook leren tijdens bv. je Qigong training.  Je ervaart allerlei dingen, ok.  Observeer dat, maar geef er geen waardeoordeel aan.  Het tweede is “Ja maar”: daarmee geef je eigenlijk aan dat je de adviezen van de ander niet wil horen, dat je in je ego gekrenkt bent, enz…  Vermijd dus “ja maar”, gooi het uit je vocabulaire.  Dan hoor en leer je meer.  Let eens op je omgeving en bemerk hoeveel mensen het gebruik van die twee woorden steevast in hun routine hebben.  Die dingen moeten er uit.

Je geeft ook acupunctuur behandelingen, dat heb je gestudeerd.   Was dat ter ondersteuning van je training?

Ik was daar vanuit mezelf wel mee bezig ja.  Tai Chi en Qigong hebben nl. veel overlap met de Chinese medicijnleer en met ‘neidan’ (interne alchemie),  dat kom je ook tegen in de teksten dus daar moest ik iets meer van weten.  In eerste instantie was ik Tuina gaan studeren maar de school waar ik studeerde verplichtte het om eerst acupunctuur te doen.

Iets wat ik toen niet erg apprecieerde maar waar ik achteraf uiteraard geen spijt van heb gehad.  Uiteindelijk heb ik daar ook mijn eigen weg in gevonden.  Dat zit in mijn aard, ik duik de boeken in, ga onderzoeken en kom zo tot een manier van werken wat voor mij het meest gunstige lijkt.  Als je een boekentip wilt: de Neijing en de Nanjing, dat zijn de grote twee.  Maar ook met de acupunctuur had ik het gevoel dat er iets niet helemaal goed zat.  Dus ik ging terug naar mijn professor vanop de Universiteit.  Die vroeg toen aan mij: je weet toch dat die acupunctuur niet echt is hé?  Ik snapte er niks van.  Toen legde hij me uit dat acupunctuur eigenlijk in de 17e eeuw zowat uitgestorven was en dat er sindsdien ook geen verslagen meer waren van bv. behandelingen.  De acupunctuur die nu onderwezen wordt is als het ware opnieuw uitgevonden, dat was na 1930 en later, na 1949, ook onder het communistische bewind.  Dat ben ik uiteindelijk gaan onderzoeken en het bleek dus dat hij hierin gelijk had.  Na de opkomst van het Westerse denken in China aan het eind van de negentiende en begin van de twintigste eeuw bestonden er alleen nog kruidenopleidingen. Dan kwam burgeroorlog, de wereldoorlog, alles ligt even stil en Mao Zedong die pakt dat eigenlijk weer op maar zelf is hij bv. nooit naar de acupuncturist gegaan.  Zijn persoonlijke arts was gewoon een Westers geschoold persoon.  Bij het heruitvinden van de acupunctuur hebben ze de diagnostiek gebruikt van de kruidengeneeskunde.  Die legt de link met de organen, terwijl bij acupunctuur het in eerste instantie gaat over de staat van de meridianen.  Als bloed en qi vrij kunnen stromen dan is de patiënt gezond, zo simpel is het.  Je kunt hele interessante informatie vinden in boeken die handelen over oa. de balance methode en het palperen van de meridianen.

Ik hoor je vaak terughalen naar het bestuderen van klassieke teksten, vind je dat een noodzakelijk iets om verder te komen in je krijgskunstbeoefening?

Ja, dat is ook de traditie.  Uiteraard heb je soorten teksten, sommige teksten die zijn eerder reclame verhaaltjes dan echt serieus werk maar anderen zijn dan weer heel waardevol.  Die laatste teksten zijn vaak op vers.  De lestraditie was nl. zo dat terwijl de student de beweging oefende, de leraar de theorie reciteerde, vandaar dat het op vers stond.  In sommige Kungfu-films uit de jaren ’70 kom je dit af en toe nog tegen.

Je wilt uiteindelijk een oude kunst leren begrijpen door ook de tijdsgeest te begrijpen.   Als je kijkt naar bv. Taiji, dan heeft die nu een heel ander karakter dan die toen had.  Yang Luchan, de grondlegger van de Yang stijl Taiji, was een beer van een vent.  Je had vroeger zoiets als een Keizerlijk examensysteem voor legerkandidaten.  Die examens kenmerkten zich door bepaalde verplichte oefeningen, zoals het gebruik van de een verzwaarde guandao.   Zo’n ding kon wel tot 120 kg wegen.  Hetzelfde als de sleutelsteen – een soort kettlebell zeg maar – waarmee dan allerlei zwaai oefeningen werden gedaan.  Deze oefenmethodes werden in vrijwel alle krijgskunstscholen onderwezen en ook door Yang Luchan getraind.  Het waren heus geen softe mensen, daar heb je enorme kracht voor nodig.  Hetzelfde geldt voor de Qigong die we nu kennen.  Met het woord ‘Qigong’ werd van oudsher verwezen naar (het doen) circuleren van Qi.  Qigong als specifieke oefenmethode zoals wij die nu kennen die stamt van pakweg 1900.  Daarvoor had je natuurlijk allerlei gezondheidskunsten die wel heel ver terug gaan in de tijd.  Een voorbeeld is daoyin, een verzamelterm waar bijvoorbeeld de baduanjin en de wuqinxi (Vijf-Dieren-Spel) onder vallen  Nu is Qigong vnl. een verzamelnaam voor allerlei vormen, maar een Daoyin is iets heel anders dan een Qigong.  Uiteraard zitten er gemeenschappelijke kenmerken in maar ook zaken die tegenstrijdig zijn.  Zo wordt de Daoyin gekenmerkt door het overstrekken van de ledematen, iets wat je bij Qigong niet terug vindt.

Hebt u nog drie tips voor onze lezers ter bevordering van gezondheid en welzijn?

  1. Stop met waardeoordelen en stop met “Ja maar”
  2. Wees altijd open
  3. De gevolgen van 1 & 2 – Los die zelf op, neem je eigen verantwoordelijkheid.

Logo CNYS

Wil je meer weten over de Stichting of de verschillende onderdelen en projecten?  Neem dan een kijkje op www.cnys-tcm.com maar je mag ook altijd mailen naar info@cnys-tcm.com.

Chinese Geneeskunde met Ruud Vercammen

7 juli 2019 in /door

Ruud Vercammen is wat je noemt een all-round Chinees geneeskundige.  Met een stevige achtergrond in Marial Arts en zelfcultiveringstechnieken zoals Qigong en Daoyin heeft hij zich op verschillende gebieden van de Chinese geneeskunde ontwikkeld.  Zowel acupunctuur, tuina als kruiden behoren tot zijn behandelmogelijkheden.  Zijn jarenlange ervaring en lessen bij verschillende Meesters hebben ervoor gezorgd dat […]

Wij gebruiken cookies om ervoor te zorgen dat we u de beste ervaring op onze website bieden.

ACCEPT MORE INFO